Soạn bài Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa | Văn 8 tập 2 kết nối tri thức

1. Soạn bài Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa: Trước khi đọc

1.1 Sách văn học hấp dẫn đối với nhiều người. Điều gì đã tạo nên sức cuốn hút ấy?

Sách văn học luôn có sức hấp dẫn với nhiều người. Chính sự trau chuốt trong từng câu chữ, từng hình ảnh đến những tầng ý nghĩa ở bên sau các câu văn đã khiến cho người đọc không thể ngừng khám phá. Từ đó mỗi người đọc sẽ rút ra cho mình những bài học nhân sinh khác nhau từ tác phẩm văn học.

1.2 Có những tác phẩm văn học cần được đọc đi đọc lại nhiều lần. Theo em, thực tế đó nói lên điều gì?

Với những tác phẩm văn học cần đọc đi đọc lại nhiều lần, em có thể hiểu đó là những tác phẩm có nhiều tầng ý nghĩa. Chính vì vậy cần phải đọc đi đọc lại để có thể hiểu theo nhiều cách khác nhau cũng như hiểu tác phẩm một cách trọn vẹn nhất.

>> Xem thêm: Soạn văn 8 Chân trời sáng tạo

2. Soạn bài Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa: Đọc văn bản

2.1 Cách dẫn dắt vấn đề của tác giả.

Tác giả đã dẫn dắt vấn đề một cách trực tiếp

2.2 Tác giả quan niệm đọc văn là gì?

Với tác giả, đọc văn là cách thông qua tác phẩm văn học để có thêm kiến thức về cuộc đời, về thế giới. Đó cũng là con đường để tìm ra ý nghĩa nhân sinh, ý nghĩa của cuộc đời.

2.3  Các cách diễn đạt “vì thế”, “mới thực sự là”, “vậy nên”, “thực tế cho thấy” có tác dụng gì?

Các cách diễn đạt “vì thế”, “mới thực sự là”, “vậy nên” và “thực tế cho thấy” có tác dụng chính để liên kết các câu văn với nhau. Ngoài ra đó còn là cách tăng tính thuyết phục cho các luận điểm mà tác giả nêu ra.

2.4 Theo tác giả, đọc văn là cuộc chơi. Phải chăng đã tham gia chơi thì phải tôn trọng luật của nó?

Theo tác giả, đọc văn là cuộc chơi và một khi đã tham gia chơi thì phải tôn trọng theo luật của nó. Khi đọc cần dựa vào cấu tạo của tác phẩm để có thể hiểu đúng, hiểu chính xác không bị lạc đề. Nhưng mặt khác, người đọc vẫn có quyền tự do suy nghĩ, tự do lý giải và liên tưởng miễn không mang tính bịa đặt hủy hoại và mang tác phẩm đi sai hướng.

2.5 Cách lý giải của tác giả về sự hóa thân của người đọc trong quá trình đọc văn bản.

Khi mà chưa đọc tác phẩm thì văn bản chỉ là một sự vật nhưng khi đã đọc thì khách thể vô tri dần dần biến mất. Cuốn sách vẫn ở đó nhưng nội dung của văn bản không chỉ dừng lại ở mặt con chữ mà trở nên hình tượng hóa. Đó là lúc nội tâm người đọc thay đổi, người đọc dần hóa thân vào các nhân vật trong sách, chung thế giới với họ.

2.6 Cách nêu bằng chứng trong văn bản này có gì khác với văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam”. 

Cách nêu bằng chứng trong văn bản này có có phần khác so với văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam”. Ở trong văn bản này số lượng dẫn chứng ít và tập trung hơn. Còn với văn bản “Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam” dẫn chứng xuất hiện rất nhiều xuyên suốt tất cả các đoạn văn của tác phẩm.

3. Soạn bài Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa: Sau khi đọc

3.1 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Luận đề của văn bản Đọc văn – cuộc chơi tìm ý nghĩa là gì?

Luận đề của văn bản Đọc văn - cuộc chơi tìm chính là quá trình đi tìm kiếm ý nghĩa của các tác phẩm văn học qua quá trình đọc.

3.2 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Em hãy chỉ ra các luận điểm trong tác phẩm. Các luận điểm đó có tác dụng làm rõ những khía cạnh nào của luận đề?

Các luận điểm trong tác phẩm bao gồm:

• Văn học luôn mang trong mình ý nghĩa tiềm ẩn.

• Để nắm bắt được ý nghĩa của văn học, người viết sẽ cần xây dựng nhiều lý thuyết và phương pháp luận khác nhau.

• Không chỉ dừng trong văn bản mà ý nghĩa của văn học còn nằm ở mối liên hệ giữa văn bản với cuộc đời.

• Đọc văn chính là nền tảng của việc học văn.

Các luận điểm đó có tác dụng làm rõ nhiều khía cạnh của luận đề cả về mặt ý nghĩa cũng như lý thuyết.

3.3 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Tác giả cho rằng ý nghĩa của tác phẩm văn học thường không cố định. Câu văn nào trong văn bản giúp em hiểu rõ về vấn đề này?

Tác giả cho rằng ý nghĩa của tác phẩm văn học thường không cố định qua câu văn “Ý nghĩa văn bản không chỉ nằm trong văn bản mà còn nằm trong mối liên hệ nhiều mặt giữa văn bản của cuộc đời.” 

3.4 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Trong văn bản, các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần. Với những từ ngữ đó, tác giả lý giải như thế nào về việc đọc văn?

Trong văn bản, các từ ngữ như chơi trò, trò chơi, ú tim, chơi được lặp lại nhiều lần. Với những từ ngữ đó ta có thể thấy tác giả coi việc đọc như những trò chơi dân gian, trò chơi đó ta vừa là người chơi vừa là quản trò. Chính việc đó đã khiến ranh giới giữa tác giả, với người đọc không chỉ là phần nhạc đệm mà thành người đánh bản nhạc đó.

3.5 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) đã được tác giả làm sáng tỏ như thế nào? Em hãy bổ sung một số bằng chứng lấy từ trải nghiệm đọc của chính mình.

• Luận điểm “cuộc đi tìm ý nghĩa không có hồi kết thúc” ở đoạn (3) được tác giả làm sáng tỏ bằng cách đưa ra thêm các tầng ý nghĩa, các tầng nội dung khác nhau chứ không tóm lược lại bằng một câu nói hay một công thức nào cụ thể.

• Một số bằng chứng từ trải nghiệm đọc của chính em là qua tác phẩm “Chí Phèo”. Chí Phèo là một nhân vật đặc biệt với nhiều tầng nghĩa khác nhau khi hắn là tên nát rượu, bợm nhậu, côn đồ làm loạn làng xóm nhưng hắn cũng là nạn nhân của xã hội. Do xã hội dồn hắn đến bước đường cùng nên Chí Phèo mới túng quẫn như vậy.

3.6 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Trong đoạn (4) có câu: “Thưởng thức văn học cũng có quy luật.”. Câu văn đó nhắc nhở em điều gì?

Câu “Thưởng thức văn học cũng có quy luật” trong đoạn (4) nhắc nhở em về cách cảm nhận tác phẩm văn học. Như là cách chúng ta nghe một bản nhạc là cần phải nghe tuần tự từ nhạc dạo dần dần đến điệp khúc và vào hồi kết. Cách cảm nhận theo trình tự này sẽ khiến cho người đọc có thể thấm từng câu nói của tác giả cũng như giúp cho bản thân mình có thể tương tác với từng đoạn tác phẩm.

3.7 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Đọc đoạn (5) và cho biết vì sao tác giả quan niệm tác phẩm văn học và đọc văn là một hiện tượng diệu kỳ. Giọng văn trong đoạn (5) có gì khác với những đoạn còn lại?

• Qua đoạn (5) ta có thể cảm nhận được quan niệm của tác giả về tác phẩm văn học và đọc văn. Giọng văn trong đoạn (5) so với những đoạn còn lại mang tính tâm sự chia sẻ nhiều hơn như:

• Xóa bỏ được ranh giới giữa tác giả với độc giả. Nhà văn đưa ra quan niệm và cảm nhận của cá nhân mình còn độc giả sẽ cảm nhận theo chính ngôn từ đó.

• Qua việc đọc đọc giả có thể có những cách cụ thể hóa, diễn giải khác nhau về tác phẩm giúp cho thế giới quan của tác phẩm phong phú hơn.

3.8 Câu 1 trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Em hãy chỉ ra mối quan hệ giữa đoạn (5) và đoạn (6). Mối quan hệ đó làm rõ ý nghĩa gì của việc đọc văn?

Mối quan hệ giữa đoạn (5) và đoạn (6) đã làm rõ được ý nghĩa của nội dung đoạn trích. Cả hai đoạn đã nói về khái niệm “tác phẩm văn học” và “đọc văn học”. 

4. Củng cố mở rộng trang 69 SGK Văn 8/2 kết nối tri thức

Vì sao có thể nói “không ai có thể đọc tác phẩm một lần là xong”? Em hãy viết đoạn văn (khoảng 7 – 9 câu) trả lời câu hỏi đó.

Mỗi tác phẩm thường sẽ có nhiều tầng nghĩa khác nhau cần khám phá lần lượt. Chính vì vậy “không ai có thể đọc tác phẩm một lần là xong”/ Mỗi tác phẩm sẽ liên kết với nhiều mặt cuộc sống, bằng cách trực tiếp hoặc gián tiếp mà thể hiện những câu chuyện của chính tác giả. Lần đầu tiên đọc ta chỉ có thể hiểu sơ qua lớp bên ngoài chứ không thể khẳng định có thể hiểu mọi ý nghĩa có trong tác phẩm. Vì vậy cần đọc nhiều lần hơn để có thể khám phá mọi chi tiết cũng như dụng ý nghệ thuật mà tác giả viết ra. Từ việc ngẫm nghĩ từng chi tiết đó sẽ tạo cho mỗi người cách khám phá văn học mới. Từ đó bồi đắp thế giới quan, hiểu thêm về bản thân và những sự vật xung quanh. 

Hy vọng qua Soạn bài Đọc văn - cuộc chơi tìm ý nghĩa Văn 8 tập 2 kết nối tri thức mà Vuihoc viết không chỉ mang đến cách đọc một tác phẩm văn học mà còn giúp các em hiểu thêm tầm quan trọng của việc đọc đi đọc lại một tác phẩm. Vuihoc sẽ cập nhập nhiều bài soạn khác nhau để các em có thêm nguồn tư liệu học tập, các em hãy thường xuyên theo dõi nhé.

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Bài thơ về tiểu đội xe không kính
• Nhà thơ của quê hương làng cảnh Việt Nam
• Thực hành tiếng Việt trang 66