Soạn bài Viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm kịch| Văn 8 tập 2 Cánh diều

Soạn bài Viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm kịch Văn 8 tập 2 Cánh diều

Đề bài: Phân tích đoạn trích “Đổi tên cho xã” (trích Từ vở kịch “Bệnh sĩ” của tác giả Lưu Quang Vũ). 

1. Lập dàn ý 

Phương pháp giải:

a. Mở bài: giới thiệu chung về đoạn trích Đổi tên cho xã (xuất xứ, vị trí, thể loại và tác giả); nêu những ấn tượng và cảm nhận chung về đoạn trích

b. Thân bài

- Khái quát về nội dung của đoạn trích và nêu ra tình huống kịch

- Lí giải về những xung đột và việc giải quyết những xung đột ấy được thể hiện trong đoạn trích

- Phân tích đặc điểm tiêu biểu của một vài nhân vật, thông qua đó, thấy được ý nghĩa trong đoạn trích

c. Kết bài: nhận xét về giá trị nội dung cùng với giá trị nghệ thuật của đoạn trích; rút ra được những bài học về nhận thức cũng như hành động cho bản thân

Lời giải chi tiết:

Dàn ý chi tiết:

a. Mở bài: Đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã cho người đọc hiểu được tác hại của bệnh sĩ diện cùng với sự ảnh hưởng của nó tới cộng đồng, xã hội chỉ thông qua một sự việc đó là đổi tên của xã Hùng Tâm.

b. Thân bài:

- Tình huống ở trong đoạn trích là gì? Có những ai tham gia vào?

+ Xã Hùng Tâm đã mở cuộc họp thông báo về những đổi mới của xã Hùng Tâm từ tên xã tới chức vụ của một vài người.

+ Nhân vật: Ông Nha, ông Độp, bà Độp, Văn Sửu, ông Thìn.

- Các nhân vật ấy có đặc điểm gì hay đại diện cho kiểu người như thế nào?

+ Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha đại diện tiêu biểu cho kiểu người thích sống lối sống giả dối ở trong xã hội. Ông Nha là một người sống vô cùng giả dối và tham vọng một cách quá mù quáng. Ông mong ước có thể xây dựng và phát triển được một xã khoa học để cho ông được vẻ vang với những xã khác và với cấp trên. Ông tìm hiểu ở những nơi khác nhưng lại chỉ tìm hiểu một cách hời hợt, chưa có sự phân tích sâu về tình hình thực tế của xã mình mà đã vội vàng đổi mới.

+ Ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những thứ vốn là cần câu cơm của toàn bộ người dân nơi đây. Ông nói những từ ngữ vô cùng khoa chương và lố bịch như "Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học....Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở". Ông nói những cái rất cao siêu nhưng thực tế thì thật phũ phàng bởi những lời mà ông nói chỉ toàn là sáo rỗng, ông đã phong chức một cách tràn lan nhưng thực tế thì lại chẳng ra đâu vào đâu, chính những cái người giữ chức ấy còn chẳng hiểu nổi mình sẽ làm gì.

+ ...

- Hành động cùng với lời thoại của các nhân vật đã được khắc họa ra sao?

+ Nhân vật ở trong đoạn trích có điểm không tương xứng giữa thực chất bên trong với hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến cho việc làm trở nên vô cùng lố bịch hài hước. 

Ví dụ: Ông Đốp là một tên hoạn lợn lại được phong cho cái chức Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc tại xã Hùng Tâm; Ông Thìn thì vốn là đội trưởng của đội làm những nghề phụ của xã nhưng lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ...

- Có những chi tiết nào vô lý và gây cười đã thể hiện tính hài kịch ở trong đoạn trích?

+ Ngôn ngữ của ông không hề phù hợp với một cuộc họp có tính chất trang nghiêm. Lời nói có rất nhiều từ ngữ không rõ ý nghĩa như: ta bung ra, ta bung ra pháo. Có điều buồn cười nữa là ở chỗ khi ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng những công việc vốn là lợi thế trong xã lại bị triệt để vứt bỏ, chuyển qua làm sản xuất pháo, thứ mà chính những người nhận nhiệm vụ quản lý cũng chưa thể hiểu rõ. Ông Nha càng cố nói những từ ngữ khoa học, thì càng để lộ ra nhiều sự thiếu hiểu biết của chính mình như Trung tâm Công nghệ mà lại chỉ sản xuất mỗi pháo.

+ ....

- Có những xung đột nào ở trong đoạn trích? Kết quả giải quyết ra sao?

+ Văn bản có sự mâu thuẫn giữa cái xấu với cái tốt. Ông Nha đã vẽ ra một viễn tưởng vô cùng cao đẹp về một xã phát triển và giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì mà ông làm được đều chỉ đẩy cho người dân vào cái nghèo đói. Đó chính là sự tương phản giữa ảo tưởng với thực tế.

+ Kết quả là một loạt những chức danh mới đã được tạo ra nhưng không có sự khoa học và vô cùng rối loạn.

c. Kết bài:

+ Văn bản Đổi tên cho xã đã nêu ra và phê phán một hiện tượng vô cùng nhức nhối xuất hiện trong xã hội Việt Nam, đó chính là thích sĩ diện.

+ Đoạn trích cũng sử dụng đến thủ pháp trào phúng và phóng đại. Ví dụ: Ông Nha đã vẽ lên những viễn tưởng vô cùng cao đẹp về một xã phát triển về mặt khoa học, giàu mạnh nhưng thực tế lại chỉ là những lời nói hết sức sáo rỗng, giả dối và lố bịch.
>> Xem thêm: Soạn văn 8 cánh diều 

2. Bài viết tham khảo 

2.1 Bài tham khảo 1:

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã cho người đọc hiểu được tác hại của bệnh sĩ diện cùng với sự ảnh hưởng của nó tới cộng đồng, xã hội chỉ thông qua một sự việc đó là đổi tên của xã Hùng Tâm.

Xã Hùng Tâm đã mở cuộc họp thông báo về những đổi mới của xã Hùng Tâm từ tên xã tới chức vụ của một vài người. Nhân vật ông Chủ tịch xã Toàn Nha đại diện tiêu biểu cho kiểu người thích sống lối sống giả dối ở trong xã hội. Ông Nha là một người sống vô cùng giả dối và tham vọng một cách quá mù quáng. Ông mong ước có thể xây dựng và phát triển được một xã khoa học để cho ông được vẻ vang với những xã khác và với cấp trên. Ông tìm hiểu ở những nơi khác nhưng lại chỉ tìm hiểu một cách hời hợt, chưa có sự phân tích sâu về tình hình thực tế của xã mình mà đã vội vàng đổi mới. Ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những thứ vốn là cần câu cơm của toàn bộ người dân nơi đây. Ông nói những từ ngữ vô cùng khoa chương và lố bịch như "Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học....Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở". Ông nói những cái rất cao siêu nhưng thực tế thì thật phũ phàng bởi những lời mà ông nói chỉ toàn là sáo rỗng, ông đã phong chức một cách tràn lan nhưng thực tế thì lại chẳng ra đâu vào đâu, chính những cái người giữ chức ấy còn chẳng hiểu nổi mình sẽ làm gì.

Nhân vật ở trong đoạn trích có điểm không tương xứng giữa thực chất bên trong với hình thức bên ngoài, giữa suy nghĩ và hành động khiến cho việc làm trở nên vô cùng lố bịch hài hước. Ví dụ như, Ông Đốp là một tên hoạn lợn lại được phong cho cái chức Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc tại xã Hùng Tâm; Ông Thìn thì vốn là đội trưởng của đội làm những nghề phụ của xã nhưng lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ...

Ngôn ngữ của ông không hề phù hợp với một cuộc họp có tính chất trang nghiêm. Lời nói có rất nhiều từ ngữ không rõ ý nghĩa như: ta bung ra, ta bung ra pháo. Có điều buồn cười nữa là ở chỗ khi ông muốn phát triển nền kinh tế nhưng những công việc vốn là lợi thế trong xã lại bị triệt để vứt bỏ, chuyển qua làm sản xuất pháo, thứ mà chính những người nhận nhiệm vụ quản lý cũng chưa thể hiểu rõ. Ông Nha càng cố nói những từ ngữ khoa học, thì càng để lộ ra nhiều sự thiếu hiểu biết của chính mình như Trung tâm Công nghệ mà lại chỉ sản xuất mỗi pháo.

Văn bản có sự mâu thuẫn giữa cái xấu với cái tốt. Ông Nha đã vẽ ra một viễn tưởng vô cùng cao đẹp về một xã phát triển và giàu mạnh nhưng thực tế thì những gì mà ông làm được đều chỉ đẩy cho người dân vào cái nghèo đói. Đó chính là sự tương phản giữa ảo tưởng với thực tế.

Văn bản Đổi tên cho xã đã nêu ra và phê phán một hiện tượng vô cùng nhức nhối xuất hiện trong xã hội Việt Nam, đó chính là thích sĩ diện. Ngoài ra, đoạn trích cũng sử dụng đến thủ pháp trào phúng và phóng đại. Cụ thể, ông Nha đã vẽ lên những viễn tưởng vô cùng cao đẹp về một xã phát triển về mặt khoa học, giàu mạnh nhưng thực tế lại chỉ là những lời nói hết sức sáo rỗng, giả dối và lố bịch.

2.2 Bài tham khảo 2:

Trong đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ, chúng ta đã được làm quen với xã Hùng Tâm, nơi đã diễn ra một cuộc họp vô cùng quan trọng để thông báo về những thay đổi sẽ xảy ra của xã. Điều đó giúp cho chúng ta hiểu rõ hơn về tình huống của đoạn trích. Đoạn trích này cũng đã giới thiệu về một số nhân vật quan trọng, trong đó có ông Chủ tịch xã Toàn Nha nổi bật như một đại diện cho kiểu người thích sống lối sống giả dối trong xã hội.

Ông Toàn Nha là một người sống rất giả dối và tham vọng một cách mù quáng. Ông ta có khao khát là xây dựng và phát triển một xã khoa học để có vẻ vang vọng và thể hiện được vị trí cho chính mình. Tuy nhiên, ông ta lại chỉ tìm hiểu một cách hết sức hời hợt, chưa có sự phân tích về tình hình thực tế của xã mình. Ông Toàn Nha muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những thứ vốn là thiết yếu cho cuộc sống của người dân ở nơi đây. Ông nói những từ ngữ rất khoa học và lố bịch như “Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học… Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở.” Tuy nhiên, những lời nói của ông chỉ là sáo rỗng và không có chút giá trị thực tế nào. Ông đã phong chức một cách tràn lan, nhưng thực tế thì ông lại không có bất kỳ khả năng thực hiện được những gì mà mình nói.

Trong đoạn trích này, ta thấy được sự không tương xứng giữa bề ngoài với bản chất của nhân vật ông Toàn Nha. Ông ta đã được phong làm Chủ tịch xã và nắm chức vụ quan trọng nhưng lại không hiểu được rõ nhiệm vụ của chính mình. Có một vài nhân vật khác cũng có sự không tương xứng giữa thực chất bên trong với hình thức bên ngoài, như nhân vật ông Đốp và ông Thìn. Điều này khiến cho việc làm của bọn họ trở nên lố bịch và vô cùng hài hước.

Ngoài ra, ngôn ngữ của ông Toàn Nha cũng chưa phù hợp với cuộc họp có tính chất trang nghiêm. Ông ta đã sử dụng rất nhiều từ ngữ không rõ ý nghĩa và cách ông ta nói không chỉ khiến cho người khác không hiểu được ý của ông mà còn tạo ra tình huống vô cùng hài hước.

Tuy nhiên, đoạn trích cũng thể hiện được sự mâu thuẫn ở trong xã hội, sự tương phản giữa cái xấu với cái tốt. Ông Toàn Nha vẽ ra một viễn cảnh tương lai đẹp cho xã nhưng thực tế lại khiến cho người dân gặp phải nhiều khó khăn. Điều này đã thể hiện một hiện tượng vô cùng nhức nhối ở trong xã hội Việt Nam, đó là thích sĩ diện cùng với sự không tương xứng giữa hình thức với bản chất.

Tóm lại, đoạn trích “Đổi tên cho xã” của tác giả Lưu Quang Vũ đã rất thành công trong việc phê phán tình huống thích sĩ diện và tạo ra được những tình huống vô cùng hài hước để giúp nhấn mạnh sự mâu thuẫn cũng như sự tương phản trong xã hội.

2.3 Bài tham khảo 3:

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” của Lưu Quang Vũ là một tiểu thuyết có tính chất phê phán xã hội, nói về hiện tượng “sĩ diện” cùng với sự ảnh hưởng tiêu cực của nó đối với cộng đồng và xã hội. Đoạn trích đó là một ví dụ minh họa vô cùng rõ nét về những hậu quả của hiện tượng này.

Tại cuộc họp thông báo về việc đổi tên xã Hùng Tâm và thay đổi chức vụ của một vài người, chúng ta có thể thấy nhân vật chính, ông Chủ tịch xã Toàn Nha, là một người đại diện tiêu biểu cho kiểu người sống lối sống giả dối ở trong xã hội. Ông ta có mơ ước sẽ xây dựng một xã khoa học và phát triển để tỏ vẻ vang và được ghi nhận. Tuy nhiên, ông ta lại thiếu đi sự phân tích cụ thể cũng như những hiểu biết về tình hình thực tế của xã. Ông Nha muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại muốn vứt bỏ những yếu tố cơ bản, như việc lo lắng cho cơm áo gạo tiền của người dân ở nơi đây.

Ngôn ngữ của ông Chủ tịch Toàn Nha chưa phù hợp với cuộc họp có tính chất trang nghiêm. Lời nói của ông thường quá cao siêu và khoa trương, nhưng thực tế lại vô cùng phũ phàng và không mang đến được giá trị thực tế. Ví dụ như ông có nói: “Bây giờ làm ăn mới rồi, quy mô khoa học… Đâu muốn hoạn phải mang lợn đến tận trụ sở.” Từ ngữ khoa chương và lố bịch của ông chỉ là những điều sáo rỗng và không thể hiện được sự hiểu biết thực sự. Ông Chủ tịch xã Toàn Nha là một ví dụ điển hình cho những người thích sống giả dối ở trong xã hội. Ông ta có mơ ước xây dựng được một xã khoa học để tỏ vẻ vang và được ghi nhận. Tuy nhiên, ông ta lại chỉ tìm hiểu một cách qua loa, hời hợt và thiếu đi sự phân tích cụ thể về tình hình thực tế của xã mình. Ông Nha muốn phát triển nền kinh tế nhưng lại vứt bỏ đi những yếu tố cơ bản cần phải có ở cuộc sống của người dân. Lời nói của ông thường vô cùng cao siêu và khoa trương nhưng thực tế lại quá phũ phàng và không mang đến giá trị thực tế. Ngôn ngữ của ông chưa thực sự phù hợp với cuộc họp có tính chất trang nghiêm, thường có nhiều từ ngữ không rõ ý nghĩa và khiến cho người nghe cảm thấy lố bịch.

Sự không tương xứng giữa hình thức với thực chất, suy nghĩ với hành động của ông Chủ tịch Toàn Nha đã tạo nên tình huống hết sức hài hước và trớ trêu. Cụ thể, ông Đốp là một người không được xem trọng, nhưng lại được phong làm Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc của xã Hùng Tâm. Ông Thìn, người làm công việc phụ ở trong xã, lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ. Điều đó làm cho việc làm của họ cũng trở nên trái ngược với hiểu biết cũng như năng lực thực tế.

Cuối cùng, đoạn trích “Đổi tên cho xã” đã phản ánh một cách hài hước và lố bịch về tác hại của hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội, thông qua việc tạo nên sự không tương xứng giữa hình thức với thực chất, suy nghĩ với hành động của nhân vật. Tác phẩm này cũng muốn nhấn mạnh về sự tương phản giữa cái xấu với cái tốt, giữa áo tưởng với thực tế, và tạo ra được những tình huống trớ trêu cùng với việc gây tiếng cười trào phúng.

2.4 Bài tham khảo 4:

Đoạn trích Đổi tên cho xã được trích từ vở kịch Bệnh sĩ của tác giả Lưu Quang Vũ đã tái hiện lại lễ đổi tên của xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm, từ đó phê phán bệnh sĩ diện, đồng thời cũng muốn nhắc nhở mỗi người sống phải biết khiêm nhường và không khoa trương hình thức.

Nhân vật ông Toàn Nha ở trong đoạn trích là một hình tượng đại diện cho căn bệnh sĩ diện. Ông là chủ tịch của xã, là người nắm quyền lực cao nhất trong xã. Tuy nhiên, ông lại là người có tính cách rất háo danh và thích “sĩ diện”. Ông luôn muốn xã của mình có một cái tên “cao sang” và “đẹp đẽ” hơn để “lên mặt” với những xã khác. Vì vậy, ông đã quyết định đổi tên từ xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm.

Cuộc họp đổi tên xã đã được tổ chức vô cùng long trọng. Ông Toàn Nha là người chủ trì của cuộc họp. Ông đã trình bày lý do vì sao cần đổi tên xã và đề xuất cái tên là xã Hùng Tâm. Những ý kiến khác ở trong cuộc họp đều ủng hộ với ý kiến của ông Toàn Nha. Cuối cùng, cuộc họp đã đi tới quyết định đổi tên xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm.

Hình ảnh của nhân vật Toàn Nha ở trong đoạn trích đã được xây dựng vô cùng thành công. Toàn Nha là một nhân vật đại diện cho hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội. Ông ta rất ham danh và thích thể hiện, luôn muốn mình được tất cả mọi người quan tâm và chú ý. Toàn Nha là một người thiếu thực tế và không biết nhìn nhận đúng đắn về tình hình thực tế của xã mình. Ông ta cho rằng việc đổi tên xã có thể giúp cho xã mình trở nên giàu có và văn minh hơn. Toàn Nha là một người thiếu ý chí và thiếu nghị lực. Ông ta chỉ biết dựa dẫm vào “quân sư” Văn Sửu mà không chịu suy nghĩ, tìm tòi hay sáng tạo.

Hình ảnh nhân vật Văn Sửu cũng đã được khắc họa rất sinh động. Văn Sửu là một người giỏi nịnh hót và luôn đồng tình với tất cả những ý kiến của Toàn Nha. Ông ta là người góp phần giúp cho thói sĩ diện của Toàn Nha ngày càng nghiêm trọng hơn.

Thông qua đoạn trích, tác giả Lưu Quang Vũ đã phê phán về bệnh sĩ diện một cách vô cùng sâu sắc. Bệnh sĩ diện là một căn bệnh hết sức nguy hiểm, nó có thể dẫn tới những hậu quả rất tai hại. Bệnh sĩ diện khiến cho con người ta trở nên tự ti và mặc cảm, luôn muốn phô trương vẻ hình thức, coi trọng vẻ bề ngoài hơn là thực chất. Bệnh sĩ diện còn khiến cho con người ta trở nên xa rời với thực tế, không quan tâm tới những vấn đề thực chất ở trong cuộc sống.

Trong thực tế, bệnh sĩ diện vẫn còn tồn tại trong rất nhiều người. Có những người thích được khoe khoang và khoác lác về những thứ mà mình không có. Có những người lại thích thể hiện, thích làm ra cái vẻ sang chảnh và quý phái. Những người mắc bệnh sĩ diện thường sẽ bị mọi người xa lánh và coi thường.

Đoạn trích đã phê phán và lên án mạnh mẽ thói “sĩ diện” ở trong xã hội, gây ra rất nhiều tác hại tiêu cực cho xã hội đồng thời cũng nhắc nhở mỗi người chúng ta cần phải sống khiêm nhường và không khoa trương hình thức, sống thật với chính bản thân mình, không chạy theo những giá trị ảo. Chúng ta cần phải quan tâm tới những giá trị thực chất trong cuộc sống như lao động, học tập và cống hiến cho xã hội. Mỗi người chúng ta cần phải tự ý thức được căn bệnh sĩ diện và phải có biện pháp phòng tránh chúng. Chúng ta cần phải sống khiêm nhường, giản dị và không chạy theo những giá trị ảo.

2.5 Bài tham khảo 5:

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” được trích từ vở kịch “Bệnh sĩ” của tác giả Lưu Quang Vũ là một đoạn trích vô cùng đặc sắc, thể hiện được tài năng của tác giả trong quá trình xây dựng nhân vật và sử dụng ngôn ngữ. Đoạn trích đã phê phán vô cùng mạnh mẽ về hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội, đồng thời cũng thể hiện được thái độ phê phán của tác giả đối với những người thiếu ý chí, thiếu thực tế và thiếu nghị lực.

Nội dung của đoạn trích kể về ngày lễ đổi tên xã Cà Hạ thành xã Hùng Tâm. Chủ tịch xã Toàn Nha là một người háo danh và thích sĩ diện, đã quyết định đổi tên của xã vì cho rằng cái tên Cà Hạ quá “quê mùa, xấu xí”.

Dưới sự chỉ đạo của Toàn Nha và Văn Sửu, lễ đổi tên của xã được tổ chức với quy mô rất lớn. Trong lễ đổi tên, Toàn Nha đã tuyên bố rằng xã Cà Hạ sẽ được đổi tên thành xã Hùng Tâm, phố Cà đổi thành thị trấn Hùng Tâm.

Hình ảnh nhân vật Toàn Nha ở trong đoạn trích đã được xây dựng rất thành công. Toàn Nha là một nhân vật đại diện cho hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội. Ông ta ham danh và thích thể hiện, luôn muốn mình được tất cả mọi người quan tâm và chú ý. Toàn Nha là người thiếu thực tế, không biết nhìn nhận đúng đắn về tình hình thực tế của xã mình. Ông ta cho rằng việc đổi tên cho xã sẽ giúp cho xã của mình trở nên giàu có và văn minh hơn trước. Toàn Nha là người thiếu đi ý chí và thiếu cả nghị lực. Ông ta chỉ biết dựa dẫm vào “quân sư” Văn Sửu mà không chịu suy nghĩ hay tìm tòi, sáng tạo.

Hình ảnh nhân vật Văn Sửu cũng đã được khắc họa vô cùng sinh động. Văn Sửu là một người giỏi nịnh hót, luôn đồng tình với tất cả ý kiến của Toàn Nha. Ông ta là người góp phần làm cho thói sĩ diện của nhân vật Toàn Nha ngày càng nghiêm trọng hơn.

Ý nghĩa của đoạn trích chính là phê phán mạnh mẽ hiện tượng “sĩ diện” ở trong xã hội. Đây là một hiện tượng rất đáng lên án, nó gây ra quá nhiều tác hại xấu cho xã hội. Đoạn trích cũng thể hiện được thái độ phê phán của tác giả đối với những người thiếu ý chí, thiếu thực tế, thiếu nghị lực. Những người đó thường chỉ biết chạy theo những giá trị bề ngoài mà không biết nhìn nhận đúng đắn về thực tế của bản thân và xã hội. Họ thường để lại những hậu quả đáng tiếc cho chính bản thân, gia đình cũng như xã hội.

Để phê phán hiện tượng “sĩ diện”, Lưu Quang Vũ đã sử dụng rất nhiều thủ pháp nghệ thuật độc đáo, trong đó phải kể đến thủ pháp trào phúng. Thủ pháp đó đã được thể hiện thông qua những lời thoại, cử chỉ và hành động của nhân vật Toàn Nha. Những lời thoại của nhân vật Toàn Nha thường mang tính chất khoa trương và khoe mẽ, thể hiện rõ nét thói sĩ diện của ông ta. Ví dụ như “Tên Cà Hạ nghe quê mùa, xấu xí lắm. Xã mình phải đổi tên thành xã Hùng Tâm mới xứng đáng với mong muốn của nhân dân”. Những cử chỉ và hành động của Toàn Nha cũng đã thể hiện rõ cái thói sĩ diện của ông ta. Ví dụ như khi tuyên bố về việc đổi tên cho xã, Toàn Nha đã đứng ở trên bục cao, tay cầm cuốn chiếu thư, còn miệng đọc từng chữ một hết sức nghiêm trang và trịnh trọng.

Đoạn trích “Đổi tên cho xã” là một đoạn trích rất đặc sắc và có giá trị phê phán hiện thực vô cùng sâu sắc. Đoạn trích đã góp phần làm thức tỉnh nhận thức cho con người về những thói hư tật xấu ở trong xã hội, đồng thời cũng nhắc nhở mỗi người cần phải sống khiêm tốn, chân thành và tránh xa những thói hư tật xấu.

Qua đoạn trích, em nhận thấy được rằng thói sĩ diện là một thói xấu cần phải được loại bỏ ngay lập tức. Người có thói sĩ diện thường chỉ biết nghĩ đến những giá trị bề ngoài mà không biết nhìn nhận đúng đắn về thực tế của bản thân và xã hội. Họ thường gây ra những hậu quả rất đáng tiếc cho chính bản thân, gia đình và xã hội.

Mỗi người cần phải có ý thức rèn luyện bản thân, sống khiêm tốn và chân thành, tránh xa những thói hư tật xấu. Chúng ta cần phải biết nhìn nhận đúng đắn thực tế của chính mình và xã hội, không đi theo những giá trị bề ngoài.

2.6 Bài tham khảo 6:

Lưu Quang Vũ là một nhà soạn kịch vô cùng nổi tiếng. Một trong những tác phẩm tiêu biểu nhất của ông phải kể đến Bệnh sĩ vô cùng thú vị. Đặc biệt phải kể tới cảnh mở đầu mang tên Đổi tên cho xã.

Nội dung của đoạn trích Đổi tên cho xã đã tái hiện lại ngày lễ đổi tên xã Cà Hạ thành Hùng Tâm. Xã Cà Hạ vốn là một làng quê rất nghèo, người dân nơi đây sống hiền lành và chân chất nhưng ông Toàn Nha - chủ tịch xã lại là một người háo danh và sĩ diện. Thay vì chăm lo và đổi mới để cuộc sống của người dân được ấm no, ông Toàn Nha chỉ quan tâm tới việc đặt ra cái tên sao cho sang trọng. Việc đổi tên cho xã khiến cho chính quyền xã đã phải phân công lại nhiệm vụ cho mỗi người. Sau khi nghe phân công nhiệm vụ, chưa có một ai hiểu rõ được nhiệm vụ của mình được giao là gì, mọi người đã bàn tán rất nhiều.

Rõ ràng ở đây có một sự mâu thuẫn giữa hình thức bên ngoài với nội dung bên trong, giữa nhận thức với hành động của những nhân vật đã làm bật lên tiếng cười hết sức hài hước. Những tưởng việc đổi tên cho xã là vinh dự, là sẽ đem tới lợi ích cho cuộc sống của người dân. Nhưng tất cả điều đó đều chỉ là sự ảo tưởng, kéo theo vô số những thay đổi trớ trêu, chẳng hạn như với ông Độp, một người chưa từng được xem trọng, lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Triệt sản gia súc của xã Hùng Tâm. Ông Thìn, người làm công việc phụ ở trong xã, lại được phong lên làm Chủ nhiệm Trung tâm Công nghệ. Điều này làm cho công việc của họ trở nên trái ngược với vốn hiểu biết và năng lực thực tế.

Có thể thấy được rằng, văn bản “Đổi tên cho xã” đã nêu ra và phê phán hiện tượng háo danh và thích khoe khoang, sĩ diện. Truyện đã gửi gắm một bài học vô cùng giá trị trong cuộc sống.
 

Trên đây, VUIHOC đã lập dàn ý chi tiết cùng với những bài viết để các em có thể tham khảo khi Soạn bài Viết bài nghị luận phân tích một tác phẩm kịch. Hy vọng qua bài soạn này, các em đã hiểu được cách lập dàn ý và cách viết bài văn cụ thể với đề bài có sẵn. Ngoài bài soạn này, nếu các em cần tham khảo những bài soạn khác không chỉ trong chương trình ngữ văn mà kể cả những bài soạn khác thuộc các môn học khác nói chung, các em hãy nhanh tay truy cập vào website chính thức của VUIHOC là vuihoc.vn để có thể tự đăng ký khoá học cho mình một cách nhanh chóng và được trực tiếp giảng dạy những dạng bài tập thường gặp từ các thầy cô giáo VUIHOC vô cùng nhiệt huyết.

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Chiều sâu của truyện Lão Hạc
• Thực hành tiếng Việt trang 90
• Nắng mới, áo đỏ và nét cười đen nhánh