Đề cương ôn thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12 chi tiết

1. Ôn thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12: Kiến thức trọng tâm 

1.1 Đọc văn 

a. Văn bản nghị luận: 

- Ghi nhớ được kiến thức về tác giả như năm sinh, năm mất, quá trình hoạt động nghệ thuật, thành tựu văn học. 

- Ghi nhớ các kiến thức về tác phẩm như hoàn cảnh ra đời, thể loại, bố cục tác phẩm, nội dung chính và nghệ thuật

- Các văn bản cần ôn tập kỹ: Tuyên ngôn độc lập ( Hồ Chí Minh)

- Các văn bản cần nắm được về thể loại, nội dung chính và nghệ thuật: Mấy ý nghĩ về thơ ( Nguyễn Đình Thi), Đô-xtoi-ép-xki (X.Xvai-Gơ). Nguyễn Đình Chiểu – ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc (Phạm Văn Đồng); Thông điệp nhân Ngày thế giới phòng chống AIDS, 1/12/2003(Cô-Phi-An-Nan).

b. Thơ trữ tình: 

- Cần ghi nhớ 2 tác phẩm Tây Tiến của Quang Dũng và đoạn trích Việt Bắc của Tố Hữu. 

- Ghi nhớ được kiến thức về tác giả, hoàn cảnh ra đời của bài thơ, bố cục, nhan đề, ý nghĩa nội dung và nghệ thuật của văn bản. 

1.2 Tiếng việt 

- Ôn tập bài giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt

- Phong cách ngôn ngữ khoa học

1.3 Làm văn 

- Nghị luận về một hiện tượng đời sống

- Nghị luận về một bài thơ, đoạn thơ

- Nghị luận về một ý kiến bàn về văn học

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí. 

2. Ôn thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12: Cấu trúc đề thi và phương pháp

2.1 Phần đọc - hiểu

- Các câu hỏi phần đọc hiểu thường sẽ hỏi về các thông tin liên quan đến các văn bản được học như thể loại, bố cục, thời gian ra đời, thông tin về tác giả... Phần đọc hiểu câu hỏi chỉ kiểm tra năng lực đọc và hiểu của học sinh, các em không cần trình bày dài dòng, chỉ cần trả lời trọng tâm vào nội dung câu hỏi ngắn gọn. 

- Để làm tốt phần đọc - hiểu, các em cần nắm vững kiến thức chung về tác phẩm, tác giả. Ngoài ra các em cần ôn tập lại các kiến thức về phong cách ngôn ngữ, các biện pháp tu từ, các phương thức biểu đạt và các thể loại tác phẩm... 

2.2 Phần làm văn 

a. Nghị luận xã hội

- Trình bày ngắn gọn hiểu biết của bản thân về vấn đề nghị luận mà đề bài cho. Bài nghị luận xã hội thường sẽ liên quan đến một tư tưởng, đạo lí hoặc hiện tượng đời sống. Để làm tốt bài thi này, các em cần trau dồi kiến thức xã hội để có thể đưa ra những lập luận và dẫn chứng thuyết phục. 

b. Nghị luận văn học

- Trình bày một bài văn nghị luận về tác phẩm văn học đã được học trong nửa đầu học kì 1 môn Ngữ Văn 12. 

Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được các thầy cô lên lộ trình ôn tập phù hợp nhé! 

3. Ôn thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12: Nội dung ôn tập chi tiết 

3.1 Khái quát về văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng 8/1945 đến hết thế kỷ XX

a. Văn học Việt Nam từ Cách mạng tháng 8 đến năm 1975

- Những chặng đường phát triển của văn học Việt Nam: 

+ 1945 -1954: Văn học thời kì kháng chiến chống thực dân Pháp 

+ 1955 - 1964: Văn học thời kì xây dựng XHCN ở miền Bắc và đấu tranh thống nhất đất nước ở miền Nam

+ 1965 -1975: Văn học thời kì chống Mỹ cứu nước. 

- Thành tựu: 

+ Thực hiện xuất sắc nhiệm vụ lịch sử, thể hiện được hình ảnh con người Việt Nam trong chiến tranh và lao động

+ Tiếp nối được truyền thống, tư tưởng lớn của dân tộc. Đó là lòng yêu nước, truyền thống nhân đại và chủ nghĩa anh hùng. 

+ Có nhiều thành tựu lớn về thể loại, đội ngũ sáng tác, có được nhiều tác phẩm mang tầm thời đại. 

- Hạn chế: Văn học còn đơn giản, nhiều mặt phiến diện và theo một công thức chung. 

- Đặc điểm văn học Việt Nam thời kì đó: 

+ Văn học phục vụ cách mạng, cổ vũ chiến đấu

+ Một nền văn học hướng về đại chúng, mang khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn. 

b. Văn học Việt Nam từ 1975 đến hết thế kỉ 20

- Sau thời chiến, văn học thời bình không còn hướng đến cái ta cộng đồng nữa mà bắt đầu chuyển hướng về với cái tôi muôn thủa. 

- Thành tựu của văn học thời kì này chính là ý thức về sự đổi mới, sáng tạo trong bối cảnh đời sống thay đổi. 

3.2 Các tác gia lớn

a. Tác gia Hồ Chí Minh

- Tiểu sử: Hồ Chí Minh (1890 - 1969), sinh ra tại Nghệ An. Bác không chỉ là vị lãnh tụ lớn của dân tộc mà còn là một nhà thơ, nhà văn lớn của nền nghệ thuật nước nhà. 

- Sự nghiệp văn học: Chủ tịch Hồ Chí Minh để lại một gia tài văn học đồ sộ với nhiều tác phẩm thuộc nhiều thể loại như văn chính luận, truyện, kí và thơ ca. Tiêu biểu trong đó có thể kể đến như Nhật ký trong tù, Bản tuyên ngôn độc lập... 

- Quan điểm sáng tác: Người coi văn học nghệ thuật là một vũ khí chiến đấu lợi hại, phụng sự cho sự nghiệp cách mạng. Theo Bác, nhà văn cũng phải có tinh thần xung phong như người chiến sĩ. Thơ văn của Bác coi trọng tính chân thật và tính dân tộc. Mỗi một tác phẩm của Bác đều xuất phát từ đối tượng viết cho ai và viết để làm gì để quyết định đến nội dung và hình thức tác phẩm của mình. 

- Phong cách nghệ thuật trong thơ ca của Bác rất độc đáo và đa dạng. Với mỗi thể loại đều có những phong cách hấp dẫn người đọc riêng. 

+ Trong truyện và kí: Thể hiện tính chiến đấu mạnh mẽ, vừa trào phúng nhưng cũng rất săc bén và thâm thúy.

+ Trong văn bản chính luận: Tư duy và lập luận sắc sảo của Bác thể hiện trong từng câu chữ. Với những lí lẽ đanh thép và bằng chứng đầy thuyết phục khiến người đọc phải cảm thán và khâm phục tài năng của một vị lãnh đạo tối cao của Đảng. 

+ Trong thơ ca: Những bài thơ tuyên truyền mang lời lẽ giản dị và giàu màu sắc dân gian. Những bài thơ đều dễ thuộc, dễ hiểu và dễ lưu truyền trong đời sống có sức tác động mạnh mẽ, cổ vũ tinh thần của người làm cách mạng. Bên cạnh đó bút pháp nghệ thuật của Bác vừa cổ điển, vừa hiện đại, trữ tình nhưng cũng giàu tính chiến đấu. 

b. Tác gia Tố Hữu

- Tố Hữu là nhà thơ được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam hiện đại. Trong thơ của ông thường thể hiện những lí tưởng, lẽ sống và tình cảm cách mạng của con người Việt Nam

- Phong cách nghệ thuật: 

+ Là nhà thơ cách mạng, nhà thơ của lí tưởng cộng sản. Thơ của Tố Hữu vừa trữ tình nhưng cũng cài cắm những vấn đề chính trị trong đó. 

+ Khuynh hướng sử thi và cảm hứng lãng mạn: Cái tôi trữ tình, nhân vật trữ tình, thể hiện được những vấn đề cốt lõi của cách mạng, cảm hứng thiên về lịch sử, dân tộc. 

3.3 Văn bản thơ cần nhớ

Bài 1: Tây Tiến - Quang Dũng

a. Nội dung:

- Bài thơ Tây Tiến là hình ảnh bức tranh thiên nhiên núi rừng Tây Bắc hùng vĩ nhưng cũng vô cùng nên thơ và mĩ lệ. 

+ Vùng đất Tây Bắc xa xôi, hoang vắng, khắc nghiệt đầy bí hiểm nhưng vẫn còn những nét đẹp hoang sơ, thơ mộng và trữ tình

+ Hình ảnh đêm liên hoan chung vui với bản làng xứ lạ đầy rực rỡ và lunh linh ánh sáng. 

+ Cảnh thiên nhiên sông nước một chiều sương giăng hư ảo

+ Hình ảnh người lính trên con đường hành quân: Gian khổ nhưng vẫn rất ngang tàng với tâm hồn trẻ trung và lãng mạn

- Bài thơ còn vẽ lên bức tranh chân dung về người lính Tây Tiến trong nỗi nhớ về một thời đầy gian khổ nhưng hào hùng: 

+ Vẻ đẹp lẫm liệt, kiêu hùng, hào hoa và lãng mạng của những chàng trai độ tuổi đôi mươi

+ Vẻ đẹp bi tráng

b. Nghệ thuật: 

- Cảm hứng lãng mạn và bút pháp trữ tình ấn tượng

- Cách sử dụng ngôn từ đặc sắc: từ chỉ địa danh, các từ ngữ tượng hình, từ Hán Việt... 

- Kết hợp nhuần nhuyễn chất nhạc và chất họa.

>> Xem thêm: Phân tích Tây Tiến

Đăng ký để được nhận bộ sổ tay văn học hack điểm thi từ vuihoc bạn nhé! 

Bài 2: Việt Bắc - Tố Hữu

a. Nội dung chính: 

- 8 câu thơ đầu: Khung cảnh chia tay và tâm trạng của con người 

+ Bốn câu đầu: Là những lời ướm hỏi để khơi gợi về một thời đã qua, về cội nguồn của tình nghĩa => thể hiện tâm trạng của người ở lại. 

+ Bốn câu thơ sau: Là tiếng lòng của người về xuôi đầy bâng khuâng và lưu luyến. 

- 82 câu thơ sau: Những kỷ niệm về Việt Bắc hiện lên trong hoài niệm của tác giả.

+ 12 câu hỏi: Gợi lên những kỷ niệm ở chiến khu Việt Bắc trong những năm tháng " nằm gai nếm mật", nhắc nhở chúng ta về những kỉ niệm mười năm kháng chiến. Việt Bắc là chiến khu đầu não cách mạng, là nơi quân dân một lòng với cách mạng và kháng chiến.

+ 72 câu đáp: Thông qua câu đáp của người về xuôi, tác giả đã bộc lộ nỗi nhớ thương da diết với Việt Bắc. Thông qua đó đã vẽ lên bức tranh chiến khu anh hùng thủy chung. Cả đoạn thơ là nỗi nhớ núi rừng, nhớ con người, nhớ cuộc sống nơi đây, nhớ về cuộc kháng chiến anh hùng với những kỉ niệm đậm sâu trong lòng tác giả. 

b. Nghệ thuật:

- Sử dụng thể thơ lục bát đậm chất dân tộc, sử dụng lối đối đáp, cách xưng hô mình - ta mộc mạc và giàu sức gợi hình.

- Bài thơ còn sử dụng nhiều từ ngữ mộc mạc, tươi sáng. 

>> Xem thêm: Phân tích bài thơ Việt Bắc

3.4 Văn bản văn xuôi cần nhớ: Tuyên ngôn độc lập - Hồ Chí Minh 

- Tuyên ngôn độc lập là một văn kiện có tính lịch sử và tầm vóc tư tưởng cao đẹp. Là áng văn chính luận mẫu mực. 

- Tuyên ngôn độc lập được tuyên bố trong hoàn cảnh lịch sử đặc biệt. 

a. Nội dung

- Tác giả đưa ra nguyên lí chung về quyền bình đẳng tự do, quyền mưu cầu hạnh phúc của con người và các dân tộc. Lấy dẫn chứng đanh thép từ hai bản tuyên ngôn của hai đế quốc Mĩ và Pháp để đề cao giá trị nhân đạo và tư tưởng văn mình, làm tiền đề cho những lập luận kế tiếp. Từ quyền bình đẳng của con người, tác giả đã suy rộng ra thành quyền bình đẳng, tự do của các dân tộc. 

- Tố cáo tội ác của thực dân Pháp: 

+ Thực dân Pháp đã chà đạp và phản bội lại những nguyên lí mà các thế hệ trước đã xây dựng.

+ Tác giả đã vạch trần bản chất tàn bạo, man rợ, xấu xa của thực dân Pháp, đưa ra những bằng chứng không thể chối cãi về tội ác của thực dân Pháp khi mang danh khai hóa và bảo hộ cho các nước Đông Dương. Từ đó, tác giả đưa ra lập luận nhân dân nổi dậy đấu tranh giành chính quyền là hoàn toàn hợp lý. 

+ Những luận điệu của các thế lực phản cách mạng quốc tế cũng bị tác giả phản bác mạnh mẽ thông qua các chứng cớ xác thực và đầy sức thuyết phục. 

- Tuyên bố độc lập: Tuyên bố thoát li khỏi quan hệ với thực dân Pháp, kêu gọi toàn dân chống lại âm mưu của chúng và kêu gọi quốc tế công nhận quyền độc lập và tự do của Việt Nam. Đồng thời khẳng định quyết tâm sẽ bảo vệ quyền độc lập, tự đo đó. 

b. Nghệ thuật 

- Lập luận chặt chẽ, lí lẽ và bằng chứng đanh thép, giàu sức thuyết phục. 

- Ngôn ngữ chính xác nhưng vẫn rất gợi cảm xúc

- Sử dụng giọng văn linh hoạt

>> Xem thêm: Phân tích tác phẩm Tuyên ngôn Độc lập

Trên đây là toàn bộ những kiến thức cần ghi nhớ trong quá trình ôn thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12 mà VUIHOC đã tổng hợp lại cho các em. Chúc các em hoàn thành tốt bài thi giữa kì và đạt điểm cao như mong muốn. Hãy truy cập trang web vuihoc.vn để tham khảo thêm nhiều kiến thức hữu ích khác nhé! 

>> Xem thêm: 

• Đề thi giữa kì 1 môn Ngữ Văn 12
• Ôn thi giữa kì 1 môn Toán 12
• Ôn thi giữa kì 1 môn Lý 12
• Ôn thi giữa kì 1 môn Hóa 12
• Ôn thi giữa kì 1 môn Tiếng Anh 12