Soạn bài Cải ơi - Sách kết nối tri thức

1. Soạn bài Cải ơi : Nội dung chính

Cải ơi là một tác phẩm được lấy trong tập truyện Cánh đồng bất tận sáng tác vào năm 2005 là tập truyện ngắn được cho là hay và đặc sắc nhất của tác giả Nguyễn Ngọc Tư. Văn bản Cải ơi kể về hành trình gian nan đi tìm con gái có tên “Cải” của người cha Năm ròng rã trong suốt thời gian 10 năm trời. Tuy rằng “Cải” chỉ là đứa con riêng của người vợ hai ông với người chồng đầu tiên, nhưng ông cũng hết lòng dành tình yêu thương và bảo vệ cho con bé. Do đã làm mất đi cặp trâu do nhà nuôi nên bé Cải đã bỏ nhà ra đi, người xung quanh thì đi đồn đoán rằng ông Năm đã độc ác rồi đi hại chết con bé sau đó đem đi giấu xác Cải ở một bãi đất hoang trống vắng. Vợ ông hay những người hàng xóm láng giềng đều không có niềm tin tưởng ở ông. Quá đau đớn và thất vọng vì bị mọi người ngờ vực, ông Năm đã quyết định lên đường để đi tìm bé Cải.

2. Soạn bài Cải ơi: Trả lời câu hỏi 

2.1 Câu 1: So sánh trật tự của các sự kiện trong câu chuyện và trong truyện kể (mạch truyện) và nhận xét về hiệu quả nghệ thuật của cách tổ chức truyện kể.

Lời giải chi tiết:

Giống nhau: các sự kiện diễn ra đều bổ túc cho nhau, góp phần tạo nên được sự hấp dẫn mới mẻ cho câu chuyện. 

Khác nhau: 

- Các sự kiện ở trong truyện diễn ra không theo bất kỳ một trình tự nào mà khá là hỗn loạn, lúc thì đang ở quê, lúc thì lại ở đoàn ca múa nhạc, lại nhớ về quê, kể lại hoàn cảnh hiện tại của Năm nhỏ và sau đó là hành trình tìm kiếm Năm nhỏ, nhớ lại về quá khứ rồi sau đó lại quay về với thực tại. 

- Các sự kiện ở trong câu chuyện lại xuất hiện rất hợp lý. Truyện đã kể về hành trình đầy gian nan, vất vả để đi tìm cô con gái tên Cải của ông Năm nhỏ sau khi bỏ nhà đi từ nhỏ, sau một lần bé làm mất cặp trâu và vì quá sợ hãi mà đã quyết định bỏ trốn. Ông Năm đã bị dân làng đồn đại rằng là không phải ba ruột của bé Cải nên đã đối xử tàn ác với con bé và có những người còn nghĩ ra rằng là ông Năm đã giết chết con bé rồi chôn xác ở một chỗ đất nào đó rồi. Và sau 12 năm vất vả tìm kiếm người con thì cuối cùng ông cũng đã tìm thấy người con gái mất tích của mình.

Cách kể chuyện tuy không tuân theo một trình tự nhất định nào nhưng cũng vì chính điều đó nên đã làm cho câu chuyện bắt đầu trở nên thú vị và độc đáo hơn nữa. Tạo ra được sự tò mò cho nhiều người đọc khi tác giả liên tục xoay và chuyển cảnh của câu chuyện, đang đi tìm rồi lại tự nhiên nhắc đến câu chuyện ở quê rồi sau đó lại quay lại, liên tục xoay chuyển và không tuân theo một trình tự nhất định nào.

Cách kể chuyện như vậy cũng đã làm nổi bật lên được hình ảnh của người cha vất vả ngày đêm đi tìm kiếm con gái của mình, từng nỗi mong mỏi, khao khát và tình yêu thương con gái vô bờ bến của người cha nuôi dành cho, chỉ có một điều duy nhất trong suy nghĩ rằng nhất định phải tìm được con, đó chính là người con gái của mình. Chính bằng cách kể này đã đưa những người đọc đi hết từ cung bậc cảm xúc này cho tới cung bậc cảm xúc khác và cũng phải rưng rưng nước mắt xúc động trước thứ tình cảm bao la không thể đong đếm được mà người cha ấy dành cho con gái. 

Giải pháp học và ôn tập thi tốt nghiệp THPT Quốc Gia - Khóa học PAS THPT 

2.2 Câu 2:  Đặc điểm của người kể chuyện trong truyện: ngôi kể, quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật.

Lời giải chi tiết:

Tác giả đã kể về câu chuyện theo ngôi kể: thứ ba, gọi nhân vật bằng tên. 

Quan hệ và thái độ của người kể chuyện đối với các nhân vật trong câu chuyện: Người kể đã rất thông thái khi đã đặt mình vào trong hoàn cảnh của mỗi nhân vật trong câu chuyện và cũng từ đó cách kể chuyện của tác giả đã trở nên chân thật và gần gũi hơn. Người đọc cũng cảm nhận được rất rõ sự chân thực ở trong câu chuyện. Những cuộc hội thoại ở trong câu chuyện hiện lên vô cùng chân thật, rất đời thường và gần gũi với những người đọc, mỗi cuộc hội thoại đều đã bộc lộ và thể hiện được rất rõ hoàn cảnh, tính cách của mỗi nhân vật.

Nổi bật lên trong tác phẩm đó chính là hình ảnh ông Năm nhỏ cùng với khát khao có thể tìm lại được người con gái đã mất tích của mình, chính bằng tình yêu thương và niềm hy vọng mong mỏi, khao khát tìm được người con gái đã làm cho mạch tiếp diễn của câu chuyện trở nên độc đáo và đặc sắc hơn rất nhiều. Ta cũng có thể thấy được rằng tác giả cũng đã khắc họa vô cùng thành công về nhân vật của người cha ở trong câu chuyện. 

2.3 Câu 3: Hệ thống điểm nhìn trong tác phẩm (người kể chuyện chủ yếu trần thuật theo điểm nhìn của mình hay của nhân vật, điểm nhìn bên trong hay bên ngoài chiếm ưu thế, từng điểm nhìn làm hé lộ những điều gì trong tâm lí nhân vật).

Lời giải chi tiết

Trong tác phẩm, tác giả chủ yếu trần thuật theo một điểm nhìn từ bên trong, đi sâu vào bên trong nội tâm của nhân vật từ đó đã giải quyết được tình huống câu chuyện và các cuộc hội thoại. Kết hợp với lời kể của tác giả cũng chính là lời nói của nhân vật, những cuộc hội thoại của các nhân vật trong câu chuyện. Và qua đó cũng đã thể hiện được tâm lý chính của các nhân vật, cảm xúc dâng trào của các nhân vật ở trong truyện. Ví dụ khi nhân vật Diễm Thương giả diễn để làm cái Cải, ông Năm Nhỏ khi nghe vậy đã vừa bất ngờ, ngơ ngác rồi cũng rưng rưng thể hiện rất rõ thái độ thông qua những câu hỏi tu từ được đặt ra “Thiệt con là Cải hả?”, “môi run lập bập hỏi cải phải hôn con”... Cảm xúc vô cùng chân thực của nhân vật trong truyện. Những câu nói được nói ra từ nhân vật chính hàm chứa những tâm tư, những điều mà ông Năm nhỏ đã để ở trong lòng từ rất lâu, sau 12 năm ông Năm mới được nói chuyện lại với con gái. Kết hợp cùng với lời kể của tác giả là những lời nói, những cuộc hội thoại giữa các nhân vật, những cung bậc cảm xúc của mỗi nhân vật đều được thể hiện rất rõ nét. Cách kể chuyện rất độc đáo và thú vị của tác giả cho thấy cách kể này cũng đã xuất hiện ở trong các tác phẩm giống như Vợ nhặt, Chí Phèo…. đi sâu vào trong tâm lý của  các nhân vật qua đó cũng nói lên được tiếng lòng của nhân vật. Qua đó, đồng thời cũng thể hiện được những lời nói của tác giả muốn truyền tải tới người đọc thông qua các nhân vật ở trong chuyện. 

Học văn dễ dàng hơn với cuốn sổ tay tổng hợp kiến thức Ngữ Văn đầy đủ nhất! 

2.4 Câu 4: Chú ý sự cộng hưởng giữa lời của người kể chuyện và lời nhân vật trong truyện.

Lời giải chi tiết:

Lời kể của người kể chuyện và lời nói của nhân vật ở trong truyện được đan xen lẫn nhau. Lời kể của tác giả cũng đan xen cả lời nói của nhân vật: 

+ Thán mở dây giày, hỏi, “Nhớ đoàn quá, ngủ không được hả tía ?”. Ông già lắc đầu, thở dài, nghe buồn xa xắc như lá rụng hoa rơi, bần thần, điệu này hỏng biết cách nào tìm cho ra con Cải.

+ Một bữa Diễm Thương bước ra, thảng thốt gọi “Ba !”. Ông già đứng im sững, ngơ ngác giây lát, môi run lập bập hỏi Cải phải hôn con. Diễm Thương gật đầu. Thiệt con là Cải hả ?….

+ Diễm Thương cười, đứng dậy khoan khoái phủi tay, nói “Không ngờ mình diễn quá hay”, rồi nó khom người, nhìn sâu vô đôi mắt ràn rụa của ông già, mặt tỉnh bơ ba khía, mỉa mai, “tui giởn đó, ông làm ba kiểu gì mà không nhớ mặt con gái mình ?”.

Toàn bộ câu chuyện trên đều là những lời kể chuyện của tác giả được đan xen với những lời nói của các nhân vật. Sự cộng hưởng chính là một yếu tố rất quan trọng đã giúp cho câu chuyện trở nên có hồn hơn, hay hơn, đặc sắc hơn và mới mẻ hơn. Cốt truyện cũng nhờ đó mà trở nên hay hơn, độc đáo hơn, gần gũi với những người đọc và giúp cho người đọc có thể hiểu hơn tác phẩm. 

Trên đây, VUIHOC đã cung cấp cho các bạn cách soạn bài Cải ơi sách kết nối tri thức chương trình Ngữ Văn 11. Ngoài ra, để học nhiều hơn các kiến thức các môn học của THPT thì các em hãy truy cập vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

Thuyết trình về nghệ thuật kể chuyện trong một tác phẩm

Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm truyện