Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ
Văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ” của tác giả Lê Đạt đã nêu ra những quan niệm về nhà thơ chân chính. Cái làm ra một nhà thơ chân chính không phải là danh xưng người đời đặt cho họ mà chính là do những con chữ của chính họ làm nên. Cùng tìm hiểu văn bản có ý nghĩa tuyệt vời này thông qua Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ với VUIHOC nhé!
1. Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ: Trước khi đọc
1.1 Trong hình dung của bạn, nhà thơ phải là người như thế nào? Bạn có cho rằng việc làm thơ gắn liền với những phút cao hứng, “bốc đồng”.
Phương pháp giải:
- Nhớ lại những bài thơ và nhà thơ đã được học và thử hình dung về những nhà thơ ấy.
- Nhớ lại hoàn cảnh ra đời của một số tác phẩm thơ đã học và từ đó nêu ra suy nghĩ về việc sáng tác thơ với những phút giây cao hứng và “bất đồng”.
Lời giải chi tiết:
Gợi ý:
- Những hình dung của em về nhà thơ:
+ Là một người tri thức với vốn từ ngữ vô cùng phong phú.
+ Là người rất giàu trí tưởng tượng và có tâm hồn mộng mơ.
+ Là người luôn biết quan tâm tới những vấn đề cuộc sống, về con người cũng như về mọi thứ xung quanh.
+ Việc làm thơ với những phút giây cao hứng và “bất đồng” là việc không thể không có được, sáng tác thơ phần lớn dựa vào cảm hứng ngắn ngủi và cảm xúc đến bất chợt; không phải lúc nào cũng có được cảm hứng để viết ra một bài thơ hay.
1.2 Bạn nhớ hoặc thích định nghĩa nào về thơ, nhà thơ hay công việc làm thơ?
Phương pháp giải:
- Tìm hiểu hoặc có thể nhớ lại một số định nghĩa về bài thơ, nhà thơ với công việc làm thơ.
Lời giải chi tiết:
- "Thơ" là "một hình thức nghệ thuật" sử dụng từ và chữ trong ngôn ngữ để làm chất liệu, và sự chọn lọc từ cũng như những tổ hợp của chúng đã được sắp xếp dưới một hình thức logic nhất định giúp tạo nên hình ảnh hoặc gợi cảm âm thanh mang tính thẩm mỹ cho người đọc và người nghe.
- Nhà thơ là một danh hiệu vô cùng cao quý dành cho người làm thơ, khi mà thơ ca của họ giúp phục vụ cho cái chân, thiện, mỹ, biểu tượng cho ánh sáng xua tan bóng tối, cho thiện lương, trí tuệ và sự tiến bộ cũng như niềm hạnh phúc của con người.
2. Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ: Trong khi đọc
2.1 Phải chăng tác giả đã nhầm khi viết “ý tại ngôn tại”?
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ lại đoạn (1) của văn bản.
- Lý giải nghĩa “ý tại ngôn tại” nhằm giải thích được lý do vì sao tác giả viết là “ý tại ngôn tại”.
Lời giải chi tiết:
Tác giả đã viết “ý tại ngôn tại” là không có sự nhầm lẫn, ở đây, tác giả muốn nói về việc ngôn ngữ trong văn chương không hề giống với ngôn ngữ thơ. “Ý tại ngôn tại” là ý ở trên mặt chữ, đọc chữ có thể hiểu được luôn ý nghĩa câu văn, nhưng câu chữ ở trong thơ thì không thể nào hiểu nghĩa mặt chữ mà cần phải hiểu được nghĩa ẩn sâu bên trong của nó.
2.2 “Nghĩa tiêu dùng” và “nghĩa tự vị” – hai cụm từ này có diễn đạt cùng một ý không?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn (1) của văn bản.
- Đọc chú giải về cách viết “nghĩa tiêu dùng” và “nghĩa tự vị” sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- “Nghĩa tiêu dùng” là nghĩa thường được dùng hàng ngày khi muốn giải nghĩa các từ; “nghĩa tự vị” là nghĩa nằm trong từ điển.
- Hai cụm từ ấy đều cùng diễn đạt một ý nghĩa, ý nói khi nghĩa những từ thường được lấy ở trong từ điển, dùng nghĩa mà người ta đã biết.
2.3 Tác giả “rất ghét” hay “không mê” những gì? Ngược lại, ông “ưa” đối tượng nào? Bạn có nghĩa mình đã hiểu đúng điều tác giả muốn nói?
Phương pháp giải:
- Đọc kĩ đoạn (2) trong văn bản.
- Chú ý vào các câu nói về việc tác giả “rất ghét” hay “không mê” và “ưa” thứ gì đó để trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
- Tác giả “rất ghét” cái quan niệm đó là: các nhà thơ Việt Nam thì thường chín sớm nên cũng nhành lụi tàn, “không mê” các nhà thơ thần đồng và cả những người sống bằng vốn trời cho.
- Tác giả “ưa” những nhà thơ làm việc chăm chỉ trên cánh đồng giấy, góp nhặt từng câu chữ và hạt chữ.
- Tôi nghĩ rằng mình đã có thể hiểu chính xác điều mà tác giả muốn nói.
Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp sớm nhất!
2.4 “Không có chức nhà thơ suốt đời”, vậy lúc nào một “nhà thơ” không còn là nhà thơ nữa?
Phương pháp giải:
- Đọc lại đoạn (2) và (3) trong văn bản.
- Chú ý vào những câu văn nói liên quan đến chức nhà thơ sau đó trả lời câu hỏi.
Lời giải chi tiết:
Một “nhà thơ” không còn là nhà thơ nữa khi mà họ không còn có sự chăm chỉ làm việc trên những trang giấy nữa, hay lúc họ thất bại trong “cuộc bầu cử chữ” vô cùng khắc nghiệt.
3. Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ: Sau khi đọc
3.1 Câu 1 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Vấn đề chính đang được bàn luận ở văn bản này là gì?
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức thuộc sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Dựa vào nhan đề cùng với luận điểm luận cứ để chỉ ra được vấn đề chính đang bàn luận trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
Vấn đề chính đang được bàn luận ở trong văn bản này chính là vai trò của ngôn ngữ, của câu chữ đối với nhà thơ, làm nổi bật lên quan niệm về nghề thơ của tác giả.
3.2 Câu 2 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Hãy tìm ở trong văn bản một câu làm nêu bật được ý cốt lõi ở trong quan niệm về thơ của tác giả.
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức trong sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Chú ý vào những câu văn nhắc tới nghề thơ, quan niệm về thơ ở trong văn bản.
- Chỉ ra câu văn giúp nêu bật được ý cốt lõi ở trong quan niệm về thơ của tác giả.
Lời giải chi tiết:
Câu văn đã nêu bật được ý cốt lõi ở trong quan niệm về thơ của tác giả như sau:
“Dẫu có theo con đường nào, một nhà thơ cũng phải cúc cung tận tụy đem hết tâm trí dùi mài và lao động chữ, biến ngôn ngữ công cộng thành ngôn ngữ đặc sản độc nhất làm phong phú cho tiếng mẹ như một lão bộc trung thành của ngôn ngữ.”
3.3 Câu 3 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả đã nêu lên có thực sự thuyết phục không? Hãy nói rõ ra ý kiến của bạn.
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức trong sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Đọc kỹ phần (2) của văn bản.
- Chú ý vào những lí lẽ và bằng chứng về quan niệm trên đã được đưa ra trong đoạn (2) của văn bản.
- Nêu ý kiến về những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả đã nêu lên.
Lời giải chi tiết:
- Những lí lẽ và bằng chứng mà tác giả đã đưa ra có sự mạch lạc, có khả năng thuyết phục được người đọc nhưng lại chưa thật sự làm nổi bật lên hai quan niệm trên.
- Tác giả có thể đưa ra những bằng chứng về một số những nhà thơ tiêu biểu trong nền văn học Việt Nam, so sánh với những nhà thơ nước ngoài nhằm làm rõ hơn về hai quan niệm trên, tạo thêm sức thuyết phục đến người đọc.
Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!
3.4 Câu 4 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Tác giả không trực tiếp định nghĩa về khái niệm chữ. Dựa vào “ý tại ngôn ngoại” trong văn bản, bạn hãy thử thực hiện công việc ấy.
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Nêu định nghĩa về khái niệm chữ dựa vào “ý tại ngôn ngoại” của văn bản.
Lời giải chi tiết:
- Chữ không chỉ được hiểu đơn giản là vỏ âm thanh hay là công cụ giúp biểu đạt quan niệm của người viết mà nó còn là ngôn ngữ đang được sử dụng, được tổ chức một cách nghệ thuật ở trong bài viết.
- Chữ trong bài thơ cần phải có sự tương quan, liên kết giữa các câu thơ, phải có độ vang và sức gợi cảm, gợi niềm hứng thú với người đọc và truyền đạt được tiếng lòng của nhà thơ.
3.5 Câu 5 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Đề bài: Bạn có ý kiến như thế nào về luận điểm? Nếu đồng ý với tác giả Lê Đạt, hãy đưa ra một ví dụ nào đó để minh họa.
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Đọc kỹ đoạn (1) trong văn bản.
- Nêu ý kiến về luận điểm của tác giả sau đó đưa ra một số ví dụ minh họa.
Lời giải chi tiết:
- Tôi tán thành với luận điểm của tác giả Lê Đạt.
Ví dụ: những câu chữ viết trong một số bài thơ như Mùa xuân chín của tác giả Hàn Mặc Tử, bài Thu hứng của tác giả Đỗ Phủ, … đều không chỉ được hiểu với “nghĩa tiêu dùng” mà chữ trong những bài thơ này còn có âm vang cũng như nhịp điệu truyền tải tiếng lòng của nhà thơ.
3.6 Câu 6 trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Bài viết của tác giả Lê Đạt đã giúp cho bạn hiểu thêm gì về công cuộc sáng tạo thơ ca?
Phương pháp giải:
- Đọc phần Tri thức sách ngữ văn trang 72.
- Đọc kỹ văn bản Chữ bầu lên nhà thơ.
- Chú ý vào những câu văn và đoạn văn nói đến hoạt động sáng tạo nghệ thuật trong văn bản.
- Nêu những hiểu biết về quá trình sáng tạo thơ ca được rút ra từ trong văn bản.
Lời giải chi tiết:
Những hiểu biết về quá trình sáng tạo thơ ca đã được rút ra từ văn bản:
- Hoạt động sáng tạo thơ ca chính là một quá trình dài và hết sức gian khổ, một con đường gập ghềnh với vô vàn khó khăn.
- Muốn sáng tạo được thơ ca thì phải cần biết chữ và hiểu chữ, hiểu theo “ý tại ngôn ngoại” và cũng phải phải có nhịp điệu, gợi cảm để thu hút người đọc.
- Hoạt động sáng tạo thơ ca đã gắn liền với những cảm xúc bộc phát trong thời gian ngắn ngủi hoặc dựa vào năng khiếu cùng với sự trau dồi kiến thức thường xuyên của nhà thơ.
4. Kết nối đọc viết trang 85 SGK Văn 10/1 Kết nối tri thức
Viết một đoạn văn (dài khoảng 150 chữ) nêu ra suy nghĩ về một nhận định mà bạn cảm thấy tâm đắc ở trong văn bản Chữ bầu lên nhà thơ của tác giả Lê Đạt.
Phương pháp giải:
- Giới thiệu một cách ngắn gọn về nhận định cần phải bàn luận.
- Giải thích về ý nghĩa của nhận định.
- Đưa ra những luận điểm, lí lẽ và bằng chứng để phân tích, bàn luận về nhận định ấy.
- Khái quát và khẳng định lại về tính chất của nhận định.
Đoạn văn tham khảo:
Trong văn bản “Chữ bầu lên nhà thơ”, tác giả Lê Đạt đã đưa ra quan niệm đó là: “Con đường thơ chính là số phận của một nhà thơ”. Thật vậy! Một người nghệ sĩ làm ăn chân chính được đánh giá không phải vì những danh xưng mà người đời đã đặt ra cho họ mà bởi chính những con chữ mà họ tạo ra ở trên hành trình “cày cuốc trên cánh đồng giấy”. Con đường thơ bao gồm rất nhiều con đường riêng biệt khác nhau và số phận của một nhà thơ chỉ có thể tồn tại được khi họ đi trên chính con đường riêng biệt của mình. Để tạo được cái riêng đó, nhà thơ đã phải lao động, phải suy nghĩ và băn khoăn trăn trở cùng những con chữ cùng với sự dồn nén tâm huyết và tình cảm của bản thân trong từng con chữ. Như vậy, những bài thơ đã được tạo ra mới có sức gợi cảm và khơi gợi được ở bạn đọc về sự đồng cảm và để lại những dấu ấn phong cách rất riêng. Một nhà thơ có thể tồn tại lâu bền trong độc giả hoặc không phụ thuộc vào tinh thần trách nhiệm hay ý chí người nghệ sĩ trên con
PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô
⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi
⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập
Đăng ký học thử miễn phí ngay!!
Thông qua phần Soạn bài Chữ bầu lên nhà thơ, chúng ta có thể hiểu được rằng sáng tác thơ cần phải dồn tất cả tâm trí dùi mài, lao động chữ để có thể tạo ra thứ ngôn ngữ độc đáo giúp thể hiện phong cách riêng biệt của người nghệ sĩ. Hy vọng rằng sau khi đọc bài viết này, các em sẽ hiểu và tự rút ra bài học cho bản thân. Ngoài ra, nếu các em muốn học thêm về những tác phẩm văn học khác thuộc chương trình ngữ văn 10 nói riêng hay những kiến thức của môn học khác nữa, các em hãy truy cập ngay vào website vuihoc.vn để có thể đăng ký khoá học và cùng trải nghiệm cùng với thầy cô VUIHOC ngay nhé!
>> Mời bạn xem thêm:
