Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường sách kết nối tri thức

1. Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường trước khi đọc

Cổ nhân có câu: “gieo nhân nào gặp quả ấy”. Quả thực, mỗi một hành động, mỗi một lựa chọn ngày hôm nay của chúng ta đều sẽ để lại ảnh hưởng về sau. Sự ảnh hưởng ấy có thể đến rất nhanh, ví dụ như quên mang sách và ảnh hưởng là không có sách học. Ảnh hưởng có thể muộn hơn, ví dụ như khi ta chăm chỉ ôn bài thì kết quả thi sẽ tốt. Nhưng đôi khi, ảnh hưởng ý lại kéo dài vài năm, thậm chí theo ta cả đời. Đó là khi ta phải lựa chọn ngành học, lựa chọn ngã rẽ cho cuộc đời. Vì vậy, thật không dễ dàng gì khi phải đưa ra lựa chọn cho điều mà sẽ ảnh hưởng lớn tới cuộc sống sau này của chúng ta. Nếu chúng ta càng ít hiểu biết về các lựa chọn, chúng ta càng khó đưa ra quyết định.

Ngược lại, nếu có thể hiểu rõ ưu nhược điểm của từng con đường, hiểu rõ khả năng bản thân, hiểu rõ nhu cầu xã hội, hiểu rõ tiềm lực của gia đình, ta có thể đưa ra lựa chọn phù hợp nhất. Lấy ví dụ như khi thi đại học, thực tế cho thấy có rất nhiều bạn trẻ không thực sự hiểu mình thích gì và chỉ thi đại học theo số đông, chạy theo điểm số hoặc làm hài lòng bố mẹ. Ảnh hưởng là sau vài năm trên giảng đường thì các bạn nhận ra mình không phù hợp và quyết định đi tìm một con đường mới. Và do vậy vài năm cuộc đời đã bị lãng phí. Nếu ngay từ đầu chúng ta dành nhiều thời gian công sức tìm hiểu kỹ các lựa chọn, và rồi chiến đấu tới cùng cho lựa chọn đó thì đã không bị lãng phí công sức cũng như tiến bộ rất nhanh. Vì vậy, suy cho cùng, để có thể đưa ra lựa chọn đúng cho cuộc đời thì hãy trau dồi kiến thức và hiểu biết bản thân. Cũng giống như ông cha ta từng dạy: “biết địch biết ta, trăm trận trăm thắng”.

2. Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường trong khi đọc

2.1 Câu 1 Dự đoán nội dung sẽ được trình bày trong văn bản

Dựa trên những gợi ý mà câu hỏi phần trước khi đọc đã đưa ra, người đọc có thể bước đầu nhận định rằng nội dung chính của văn bản sẽ đề cập đến những khó khăn trong việc lựa chọn con đường cho tương lai của tác giả. Chắc hẳn tác giả khi đứng trước ngã ba cuộc đời cũng đã suy nghĩ trăn trở và đắn đo rất nhiều. Vậy liệu tác giả đã lựa chọn như nào, đã phân tích như nào để đưa ra lựa chọn ý? Điều này cần được chú ý trong khi đọc văn bản.

2.2 Câu 2 Người viết đã nêu lên những tình huống lựa chọn nào?

Trong câu truyện, tác giả đã nêu lên những tình huống mà ông phải đưa ra lựa chọn đó là:

• Tình huống đầu tiên là khi người viết cần lựa chọn chương trình học cổ điển hay hiện đại. Cha mẹ của tác giả có mong muốn anh theo học chương trình cổ điển giống với chương trình mà họ đã từng học. Nhưng đối với tác giả, sau khi nghe nhạc Mỹ thì anh lại hào hứng và mong muốn được tìm hiểu thêm về tiếng anh. Do đó, anh đã nghiên hẳn về phía của chương trình học hiện đại, nơi có môn ngoại ngữ mà anh đam mê.

• Tình huống lớn thứ hai phải đưa ra lựa chọn của anh đó là việc quyết định chọn ngành nghề công việc tương lai. Ở lần suy nghĩ này, cha anh thì muốn anh theo ngành kiến trúc, trong khi mẹ lại muốn anh làm bác sĩ. Có thể thấy cả cha và mẹ anh đều hướng anh theo con đường công chức bởi đối với họ thì đây là một lựa chọn an toàn. Đối với bậc cha mẹ thì hạnh phúc của con luôn là điều lớn lao hơn cả. Vì vậy họ mong con có một cuộc sống an toàn, hơn là phải vất vả lao vào những thử thách và có thể thất bại bất cứ lúc nào.

2.3 Câu 3 Chú ý những suy ngẫm, đúc rút của người viết

Qua câu chuyện, ta thấy được người viết có những suy tư và đúc rút kinh nghiệm quý báu đáng suy ngẫm. Anh cho rằng cuộc đời này luôn có nhiều ngã rẽ bắt ta phải lựa chọn, hoặc có những ngã rẽ mà ta không thể lựa chọn mà buộc phải làm theo. Mỗi lựa chọn đều sẽ dẫn ta đến với một con đường riêng của nó. Và trên mỗi con đường ấy đều sẽ có những chông gai riêng khiến ta thay đổi học hỏi thêm được những điều thú vị. Vì vậy, không có lựa chọn nào là xấu cả. Mỗi lựa chọn đều là một trải nghiệm và góp phần làm nên cuộc đời đầy màu sắc của ta. Điều quan trọng không phải tác động tốt hay xấu của lựa chọn mà ở cách đối mặt của chúng ta với cái được coi là tốt và xấu ý.

2.4 Câu 4 Chú ý cách lí giải về mối quan hệ giữa lựa chọn và số phận

Số phận và lựa chọn quả thật rất gần nhau. Dường như số phận và lựa chọn chỉ cách nhau bởi một vách ngăn mỏng manh bởi khó có thể phân biệt chúng một cách rạch ròi. Lựa chọn trước đây của ta chưa hẳn đã là số phận, đó có thể là quyết định tại thời điểm đó mà chúng ta đã từng đưa ra. Ngược lại, cái chúng ta lựa chọn ở quá khứ rất có khả năng sẽ trở thành số phận trong tương lai. Vì vậy, số phận và lựa chọn có quan hệ rất gần gũi và gắn bó với nhau.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

2.5 Câu 5 Chú ý những đúc rút, suy ngẫm của người viết

Người viết có những đúc rút suy ngẫm thú vị. Anh cho rằng cuộc đời là một hành trình dài tưởng như vô tận. Mỗi con đường chúng ta đi có thể thành công hoặc thất bại, vui vẻ hay buồn bã, chông gai hay trải thảm hồng, hạnh phúc hay đau khổ , v.v. Tất cả những cảm xúc và cảm nhận đó đều phụ thuộc vào bản thân chúng ta. Bản thân chúng ta đối diện với khó khăn bằng tinh thần chiến đấu hay sự buồn bã than thở, bản thân chúng ta đón nhận thất bại bằng cái nhìn tích cực hay tiêu cực. Vì vậy, hạnh phúc hay khổ đau là tùy vào tâm trạng chúng ta, tùy vào cách chúng ta nhìn nhận sự việc.

2.6 Câu 6 Chú ý giọng điệu của người viết

Tác giả khi viết câu chuyện này có giọng điệu vui tươi hạnh phúc. Có thể thấy, tâm trạng của anh lúc này thật nhẹ nhõm, thoải mái và hài lòng với cuộc đời mình. Dù anh đã từng đắn đo trăn trở khi phải đưa ra lựa chọn cho tương lai, nhưng giờ đây, anh cảm thấy hài lòng với chính cuộc đời mình, hài lòng với những việc mình đã làm.

>> Xem thêm: Soạn văn 10 Kết nối tri thức

3. Soạn bài Một đời như kẻ tìm đường sau khi đọc 

3.1 Câu 1 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Bài viết có mục đích là muốn cổ vũ người đọc, truyền tải động lực đến người đọc. Nội dung truyền tải đó là trong cuộc đời có rất nhiều lúc chúng ta phải đưa ra lựa chọn và lựa chọn đó có thể ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của chúng ta. Vì vậy, đây là những lựa chọn khó khăn và cực kỳ vất vả. Chỉ một quyết định nhưng có thể khiến chúng ta thành công, hạnh phúc hoặc có thể là thất bại và đau khổ. Tuy nhiên đây sẽ chỉ là những cảm xúc nhất thời. Về lâu dài, việc chúng ta sống vui vẻ hay buồn bã, sống tích cực hay tiêu cực, tất cả là ở góc nhìn của chúng ta.

3.2 Câu 2 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

• Quan điểm chính được tác giả thể hiện trong bài viết này đó là cuộc đời chúng ta luôn có rất nhiều ngã rẽ. Mỗi khi đến một ngã rẽ chúng ta đều phải đưa ra lựa chọn dù cho những chọn lựa đó chưa chắc đã là cuộc đời và tương lai của chúng ta.

• Những lý lẽ và bằng chứng được triển khai đó là:

• Thứ nhất là bằng chứng kể về sự lựa chọn đầu tiên trong cuộc đời của tác giả năm mười bốn tuổi. Đó là về việc lựa chọn môn học, chương trình học và bắt đầu phải có định hướng về ngành nghề tương lai.

• Thứ hai, đó là những lựa chọn bất đắc dĩ mà tác giả dường như vẫn phải làm theo dù không muốn. Đó là về chuyến đi Pháp dù rằng anh không hề lựa chọn đi Pháp. Tốt nghiệp kỹ sư dù chưa bao giờ nghĩ đến việc học kỹ sư. Và rồi cuối cùng là đạt đến một vị trí quan trọng có sức ảnh hưởng lớn dù rằng trước đây anh không hề nghĩ đến mình sẽ trở thành người như vậy.

• Số phận và lựa chọn dường như rất mong manh và gần gũi nhau. Điều này càng thể hiện rõ hơn trong trường hợp của tác giả, khi mà anh làm kỹ sư cầu đường nhưng chưa bao giờ thiết kế đường. Tác giả cũng chưa bao giờ học kinh tế nhưng đã làm tư vấn về kinh tế và đã dạy kinh tế trong các trường đại học, v.v. Điều này cho thấy việc anh lựa chọn điều gì và số phận đưa đẩy ra sao là tách biệt nhau. Thế nhưng hai khái niệm này cũng có sự liên quan gần gũi bởi những hệ lụy, tác động mà cả số phận và lựa chọn là tương tác với nhau.

• Có thể thấy, tuy rằng tác giả đã có những ngã rẽ không ngờ và khác hẳn suy nghĩ hồi bé, nhưng rồi anh cũng đã thành công và hạnh phúc. Điều này là vì thành công và hạnh phúc không phụ thuộc vào con đường đã chọn mà phần lớn đến từ góc nhìn, tâm trạng của bản thân mỗi người và thành quả mà chúng ta gặt hái được sau mỗi lựa chọn.

3.3 Câu 3 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Các yếu tố tự sự, biểu cảm mà câu chuyện sử dụng là:

- Yếu tố tự sự được thể hiện ở đoạn văn về sự lựa chọn đầu tiên của tác giả năm mười bốn tuổi. Cụ thể là ở chi tiết về các lựa chọn được liệt kê ra trong quá trình bàn bạc với bố mẹ.

- Yếu tố biểu cảm được thể hiện ở những đoạn văn kể về suy ngẫm, đúc rút của tác giả, những cảm xúc thỏa mãn, hạnh phúc của người viết khi nói về cuộc đời chính mình.

- Tác dụng của các yếu tố tự sự, biểu cảm là giúp cho bài viết giàu tính cảm xúc, nhiều suy tư tình cảm, hình ảnh và cuối cùng là khiến câu chuyện hấp dẫn hơn. Điều này sẽ giúp người đọc có thể dễ dàng hòa vào dòng suy nghĩ của người viết để qua đó cảm nhận được rõ hơn cảm xúc của người viết.

Lộ trình khóa học PAS THPT sẽ được thiết kế riêng cho từng bạn học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước đạt điểm cao trong mọi kỳ thi chung và riêng.

3.4 Câu 4 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Tác giả từng nói trong văn bản của mình rằng: “Cả cuộc đời tìm đường để rồi mãi tới lúc xế chiều tôi mới khám phá ra rằng chẳng có đường để tìm”. Điều này dù khi mới đọc qua tưởng chừng sẽ rất mâu thuẫn với chính nhan đề của văn bản: ”một đời như kẻ tìm đường”. Tuy nhiên, nếu đọc kỹ và ngẫm nghĩ về điều mà tác giả đang muốn đề cập tới, ta sẽ thấy câu nói này lại không hề mâu thuẫn với nhan đề. Cụ thể, theo tác giả thì hành trình tìm kiếm đường đi là một việc có rất nhiều ý nghĩa.

Tìm đường cũng như đi tìm ý nghĩa sống của cuộc đời, đi tìm quan điểm sống của bản thân. Và trong cuộc đời của mỗi người thì ai cũng sẽ đi tìm đường như tìm về chính bản thân, tìm ý nghĩa cuộc sống. Có thể chúng ta sẽ đi rất xa, lạc lối, vô định và khác xa lộ trình đã vạch ra ban đầu. Nhưng rồi mỗi lựa chọn, mỗi con đường sẽ đem lại một ý nghĩa nào đó, góp phần tạo nên con người bạn, tạo nên ý nghĩa cuộc sống của bạn. Vì vậy, chúng ta dành cả một đời để tìm đường nhưng đồng thời mỗi con đường cũng góp phần tạo nên con người ta. Vậy nên có lẽ chỉ đến khi xế chiều, ta mới nhận ra rằng chẳng có con đường nào để tìm cả, bởi không hề có con đường duy nhất dẫn tới thành công, mà mọi con đường đều góp phần để dẫn tới thành công đó.

3.5 Câu 5 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Một trong những luận điểm mà em tâm đắc nhất sau khi đọc văn bản “một đời như kẻ tìm đường” đó là về những sự kỳ lạ trong cuộc đời của tác giả. Tác giả đã liên tục trăn trở để đưa ra quyết định, tìm hướng đi, tìm cách giải quyết, nhưng rồi cuối cùng cuộc đời anh lại rẽ sang hướng khác và anh làm những việc không giống với tưởng tượng của chính bản thân. 

Lý do mà em thích thú với luận điểm này là vì em cảm thấy nó truyền động lực cho em. Em cũng luôn băn khoăn khi phải đưa ra quyết định. Điều mà em băn khoăn là liệu quyết định này có chính xác hay không, liệu rằng sau này có hối hận không, liệu bản thân sẽ thành công hay thất bại. Và khi cuộc đời đưa đẩy em theo những ngã rẽ khác với ban đầu thì em lại buồn bã và hoang mang. Tuy nhiên, sau khi đọc câu chuyện của tác giả, em thấy rằng cuộc đời sẽ không thể nào giống hệt với những dự tính của bản thân. Nhưng dù cuộc đời có đưa đẩy như nào thì đó vẫn sẽ là một phần cuộc sống của ta, là một phần của chính bản thân mình. Đường đi có thể gập ghềnh sỏi đá và lòng vòng nhưng rồi ta nhất định sẽ tìm thấy hạnh phúc ở cuối con đường ấy. Đó là lý do mà em cảm thấy yên tâm và vững tin hơn sau khi đọc câu chuyện của tác giả.

3.6 Câu 6 trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Theo em, những sự lựa chọn của mỗi người trong cuộc sống có thể là quyết định từ sâu trong suy nghĩ của bản thân hoặc là những quyết định gượng ép không mong muốn, do những điều kiện ngoại cảnh hoặc do sức ép từ những người bên cạnh. Mỗi người trong chúng ta đều phải đưa ra những lựa chọn để có thể từng bước đi tới tương lai. Tuy nhiên, đôi khi sự lựa chọn ấy chưa chắc đã trở thành tương lai của chúng ta bởi rất có thể số phận sẽ đưa ta đến với lối đi khác trong cuộc đời. 

4. Kết nối đọc viết trang 110 SGK Văn 10/2 Kết nối tri thức 

Đã từng có một người nói với tôi rằng: “Bạn không thể quyết định việc mình sinh ra ở đâu nhưng bạn hoàn toàn có thể quyết định cách mình sống như thế nào”. Đúng như hàm ý của câu nói trên, tương lai của chúng ta sẽ do chính bản thân mỗi người tự định đoạt. Tương lai chúng ta trở nên thành công hay hạnh phúc, thất bại hay khổ đau không phải dựa vào may rủi mà nó phụ thuộc vào chính bản thân mỗi chúng ta. Trong cuộc sống hiện tại và tương lai, chúng ta luôn phải đứng trước những ngã rẽ cuộc đời, phải đưa ra những quyết định dù muốn hay không, hoặc phải quyết định theo quan điểm người khác.

Những lựa chọn đó sẽ chính là hành trình tiếp theo mà chúng ta cần bước đi và thực hiện. Để có một tương lai tốt đẹp hơn hay để thành công trong cuộc sống, ta cần phải có trí tuệ sáng suốt để phân đoán, suy luận; có kĩ năng làm việc, đồng thời cũng phải có có ý chí, nghị lực và quyết tâm cao để vượt qua mọi trở ngại, khó khăn. Bên cạnh đó, không thể thiếu những phẩm chất đạo đức tốt, tinh thần trách nhiệm cao để giúp chúng ta tạo được niềm tin với người khác. Kĩ năng giao tiếp tốt để nắm bắt cơ hội, để hợp tác chia sẻ trong thời đại toàn cầu hóa hiện nay là một điều không thể thiếu. Và cuối cùng là cần có một môi trường phù hợp với bản thân để học hỏi phát triển, cộng với một chút may mắn.

Những thứ đó kết hợp lại sẽ giúp ta chạm một chân đến với thành công. Đã từng có nhiều người buông tay từ bỏ mà không biết rằng chỉ cần một chút kiên trì, một chút nỗ lực nữa thôi là họ sẽ đạt được thành công. Câu chuyện về một người thợ đã mua lại một mảnh đất hoang với giá cao vì ông tin rằng dưới lòng đất có một mỏ kim cương quý giá, ông đã bỏ nhiều công sức, tiền của và nhiều năm để đào bới mảnh đất nhưng không thu được gì. Vì quá chán nản, ông ấy đã bán lại khu đất cho một người khác mà không ngờ rằng chỉ 2 tháng sau đó, người chủ mới khu đất đã tìm thấy một mỏ kim cương khổng lồ nằm sâu trong đất.

Chúng ta đôi khi cũng giống như người thợ trong câu chuyện vậy, chúng ta thiếu đi sự kiên nhẫn, thiếu nghị lực để rồi bỏ lỡ mất thành công ngay trước mắt và đổ lỗi cho sự may rủi. Sự may rủi không phải là cái quyết định thành công và hạnh phúc của chúng ta mà chính bản thân chúng ta mới là yếu tố quyết định thành công và hạnh phúc. Trong hành trình tìm kiếm tình yêu và hạnh phúc, kết quả chỉ đến với những ai biết kiên nhẫn, biết lắng nghe, biết nỗ lực và dũng cảm đương đầu với thử thách. Nếu bạn không phạm sai lầm, nghĩa là bạn còn chưa cố gắng đủ.  

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết phần soạn bài Một đời như kẻ tìm đường sách kết nối tri thức 10 tập 2. Hi vọng rằng có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi thêm các nội dung kiến thức mà bài học này đem lại. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Soạn bài Con đường không chọn
• Soạn bài Về chính chúng ta
• Soạn bài Củng cố, mở rộng trang 95 sách kết nối tri thức 10