Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu| Văn 12 tập 2

1. Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu: Chuẩn bị đọc 

1.1 Câu 1 trang 21 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Trò lố thường được hiểu là những hành động, câu nói hay tình huống mang tính nhại lại, phóng đại hoặc biến tấu một cách hài hước để gây cười, nhưng có thể đồng thời cũng tạo ra cảm giác thái quá, không phù hợp với bản chất của sự việc. Trò lố có thể thể hiện thông qua diễn xuất, ngôn ngữ hoặc các hình thức nghệ thuật khác.

Thông thường, trước một trò lố, phản ứng của con người sẽ có nhiều trạng thái khác nhau như sau: 

• Nhiều người hưởng ứng bằng cách cười, cho thấy họ cảm thấy thoải mái và thích thú với sự hài hước mà trò lố mang lại.

• Một số người có thể cảm thấy rằng trò lố là không phù hợp, thiếu nghiêm túc, dẫn đến những phản ứng chê bai hoặc chỉ trích.

• Trò lố đôi khi có thể khiến người xem cảm thấy khó chịu hoặc ngại ngùng nếu nó chạm vào các chủ đề nhạy cảm hoặc là hành động mang tính xúc phạm.

• Tùy thuộc vào bối cảnh và cách diễn đạt, người ta có thể phản ứng tích cực hoặc tiêu cực. Một số có thể thấy nó mang tính giải trí, trong khi số khác có thể xem như một sự xúc phạm.

• Đôi khi, phản ứng có thể không chỉ dừng lại ở sự giải trí mà còn dẫn đến những suy nghĩ sâu sắc hơn về bản chất của đời sống, xã hội hoặc các vấn đề liên quan đến con người.

1.2 Câu 1 trang 21 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Phan Bội Châu (1867-1940) là một nhà yêu nước, một nhà văn và một nhà cách mạng nổi bật trong lịch sử Việt Nam. Ông được biết đến chủ yếu qua những hoạt động chính trị và văn hóa nhằm đấu tranh cho độc lập dân tộc trong thời kỳ Pháp thuộc.

- Ông là một trong những người tiên phong trong phong trào yêu nước chống thực dân Pháp, góp phần hình thành tư tưởng yêu nước, con đường cứu nước cho dân tộc.

- Phan Bội Châu cũng là một nhà thơ và nhà văn có tài năng. Các tác phẩm của ông không chỉ bộc lộ tâm tư, tình cảm của dân tộc mà còn mang đậm ảnh hưởng tư tưởng yêu nước.

-  Ông sáng lập phong trào Đông Du (1905), gửi thanh niên Việt Nam sang Nhật Bản học tập để trang bị kiến thức và kỹ năng nhằm phục vụ cho việc cứu nước.

=> Phan Bội Châu được xem là biểu tượng cho tinh thần chống ngoại xâm và khát vọng độc lập của dân tộc, do đó ông luôn được kính trọng trong lòng người dân. Những tư tưởng và hoạt động của ông vẫn được ghi nhớ và tôn vinh trong giáo dục và văn hóa Việt Nam. Các thế hệ sau thường nhắc đến ông như một tấm gương sáng về lòng yêu nước và tinh thần trách nhiệm với quê hương.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 kết nối tri thức

2. Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu: Đọc văn bản 

2.1 Đoạn mở đầu có gì đặc biệt? Chú ý những biểu hiện của sự trào lộng trong ngôn ngữ trần thuật.

Đoạn mở đầu trong những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu bắt đầu bằng cách trào phúng bằng ngôn từ trần thuật và châm biếm chỉ trích thực dân Pháp và sự hèn nhát của người Việt Nam. Sự trào lộng được thể hiện qua hình ảnh và từ ngữ phản ánh bản chất của nhân vật Va-ren cũng như tình hình xã hội thời điểm đó. 

2.2 Hình dung cảnh tượng tân quan Toàn quyền đến Đông Dương

Khi quan toàn quyền đến Đông Dương, cảnh tượng có thể xảy ra là đoàn rước lớn đi qua thành phố, thu hút rất nhiều người dân đến xem. Các tòa nhà chính phủ được xây sửa khang trang để thể hiện sức ảnh hưởng của Pháp và sự kiểm soát của họ trong khu vực. 

2.3 Chú ý: giọng điệu của người kể chuyện.

- Giọng điệu mỉa mai, châm biếm

- Trào phúng, phẫn nộ nhưng có chút pha lẫn sự tôn kính.

2.4 Có gì đặc biệt trong cách tác giả diễn tả thái độ của dân chúng?’

Khi tác giả diễn tả thái độ của dân chúng, tác giả không mô tả trực tiếp mà thể hiện gián tiếp qua lời nói, hành động và biểu cảm của họ. Điều này giúp diễn tả sinh động hơn thái độ của người dân với Va-ren và Phan Bội Châu. 

2.5 Chú ý thủ pháp tương phản và trùng điệp

Thủ pháp tương phản và trùng điệp là hai phương tiện nghệ thuật quan trọng, góp phần thể hiện chủ đề và tư tưởng của tác phẩm.

2.6 Hình dung phản ứng của Phan Bội Châu.

Khi Phan Bội Châu phát hiện sự lừa dối của Va-ren, ông cảm thấy sốc và tức giận khi đã tin tưởng vào sự trung thành của hắn ta, mọi hy vọng của ông tan thành mây khói. 

3. Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Truyện ngắn "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu" của Nguyễn Ái Quốc (tức Hồ Chí Minh) ra đời trong bối cảnh đặc biệt của Việt Nam vào đầu thế kỷ 20, khi đất nước đang chịu sự đô hộ của thực dân Pháp. 

- Truyện được viết năm 1925, khi Phan Bội Châu, một nhà hoạt động yêu nước bị bắt giam và chuẩn bị đưa ra xét xử. Vào thời điểm đó: 

+ Các phong trào yêu nước đang bùng nổ, đặc biệt là những hoạt động của các nhà cách mạng như Phan Bội Châu, người tiên phong trong việc kêu gọi đấu tranh giành độc lập.

+ Pháp làm mọi cách để đàn áp các phong trào đó.

Sổ tay ngữ văn chính là bí kíp giúp các em học văn dễ dàng hơn. Rất nhiều tips học văn hiệu quả chỉ được bật mí trong cuốn sổ tay này thôi đấy. Đăng ký ngay để nhận thật nhiều ưu đãi nhé!

3.2 Câu 2 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Bố cục của tác phẩm: 

- Phần 1 (Từ đầu đến "giam trong tử): Mở đầu.

- Phần 2 (Từ “Đến Sài Gòn" đến "vẫn nằm tù): Toàn quyền Va-ren và dân chúng.

- Phần 3 (Từ “Từ Sài Gòn" đến "vẫn nằm tù"): Toàn quyền Va-ren và triều đình An Nam.

- Phần 4 (Từ “Nhưng chúng ta” đến "hiểu Phan Bội Châu): Toàn quyền Va-ren và Phan Bội Châu.

- Phần 5 (Tử “Cuộc gặp gỡ” đến hết): Lời kể của nhân chứng.

3.3 Câu 3 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Cảm hứng trào lộng được thể hiện ở các phương diện sau: 

• Nhan đề: Hạ bệ một sự kiện chính trị được quan tâm thành những trò lố nực cười. 

• Tình huống truyện: Tưởng tượng cuộc gặp gỡ giữa hai thế thực đối địch. 

• Xây dựng nhân vật: Chân dung hí họa về một toàn quyền Đông Dương. 

• Ngôn ngữ, giọng điệu: Châm biếm và giễu nhại. 

3.4 Câu 4 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Những chi tiết tương phản giữa hai nhân vật Va-ren và Phan Bội Châu là: 

• Địa vị: Va-ren là toàn quyền Đông Dương trong khi Phan Bội Châu là tù nhân. 

• Lai lịch: Va-ren là đảng viên đảng xã hội Pháp còn Phan Bội Châu là chí sĩ yêu nước chống Pháp. 

• Hành vi: Va-ren hứa chăm sóc Phan Bội Châu nhưng lại bắt tay Phan Bội Châu khi vẫn đeo cái gồng to kệch, hắn đi tuần du Sài Gòn, dự yến và nhận tưởng lệ trong khi Phan Bội Châu ở tù. 

• Lời nói: Va-ren nói chuyện xảo trá trơ trẽn còn Phan Bội Châu thì im lặng. 

• Thái độ: Va-ren ngạo nghễ còn Phan Bội Châu dửng dưng và khinh bỉ. 

3.5 Câu 5 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Câu chuyện tưởng tượng về việc Va-ren sang Việt Nam nhận chức và gặp Phan Bội Châu được kể từ  nhiều điểm nhìn khác nhau tương ứng với mỗi phần của tác phẩm:

• Phần 1: Điểm nhìn của tác giả và những người hoạt động cách mạng chung chí hướng ở Paris. 

• Phần 2: Câu chuyện tiếp nối dưới nhiều điểm nhìn khác nhau như điểm nhìn của Va-ren, người quan sát và kể chuyện, đám đông dân chúng… 

• Phần 3: Điểm nhìn người kể chuyện không xưng tên. 

• Phần 4: Điểm nhìn của tác giả. 

• Phần 5: Nhiều điểm nhìn khác nhau từ anh lính, chân chứng… 

3.6 Câu 6 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

- Ngôn ngữ: giản dị, sắc sảo

- Giọng điệu: châm biếm, mỉa mai.

3.7 Câu 7 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Phần kết thúc của tác phẩm có nhiều điểm đáng chú ý như: 

- Mở ra viễn cảnh tương lai tươi sáng khi Va-ren bị vạch trần bộ mặt trước dư luận, Phan Bội Châu vẫn tiếp tục đấu tranh cho sự nghiệp độc lập của dân tộc. Kết thúc này tạo ra nhiều sự bất ngờ cho người đọc bởi Va-ren tưởng như đã thành công nhưng lại thất bại thảm hại. Cách kết thúc này phù hợp với chủ đề của tác phẩm khi muốn vạch trần bộ mặt lừa đảo của thực dân Pháp và ca ngợi tình yêu đất nước của Phan Bội Châu. 

- Phương án kết thúc khác: Va-ren có thể tiếp tục lừa dối dư luận, Phan Bội Châu vẫn đấu tranh nhưng gặp nhiều khó khăn hơn. Kết thúc này thể hiện sự phức tạp của cuộc đấu tranh giành độc lập. Hoặc kết thúc có thể Phan Bội Châu giành được tự do nhờ áp lực dư luận, ông vẫn tiếp tục các hoạt động yêu nước và cổ vũ tinh thần đấu tranh của nhiều người hơn. 

3.8 Câu 8 trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Tài năng viết truyện ngắn của Nguyễn Ái Quốc:

- Khắc họa nhân vật sinh động, điển hình

- Cốt truyện logic, hấp dẫn

4. Kết nối đọc viết trang 26 sgk văn 12/2 kết nối tri thức

Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận, suy nghĩ của bạn về một thủ pháp trào lộng đã được tác giả sử dụng hoặc về đoạn kết của tác phẩm Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.

Gợi ý: Trong tác phẩm "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu," tác giả sử dụng thủ pháp trào lộng một cách tinh tế để phê phán sự ngô nghê và hạ thấp giá trị của những kẻ nắm quyền. Cảnh tượng Va-ren, một viên chức thực dân bị biến thành trò hề khi phải đối diện với Phan Bội Châu, không chỉ gây cười mà còn thể hiện sự mỉa mai, châm biếm đối với những kẻ áp bức. Thông qua những trò lố của Va-ren, tác giả khéo léo khắc họa sự thiếu hiểu biết và sự lố bịch của thực dân, khiến độc giả nhận thấy bản chất của sự thống trị không thể tồn tại lâu dài. Đoạn kết của tác phẩm đầy sức nặng, khi hình tượng Phan Bội Châu đứng vững trước những trò lố lăng mạ, trở thành biểu tượng của lòng kiên cường và khát vọng tự do. Điều này không chỉ mang lại hy vọng cho nhân dân mà còn khẳng định sức mạnh của một tinh thần yêu nước bất diệt.

Qua Soạn bài Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu không chỉ đơn thuần là một tác phẩm văn học mà còn là một bài học sâu sắc về tinh thần yêu nước và sự kiên quyết đấu tranh cho độc lập của dân tộc. Qua tác phẩm này, chúng ta có cơ hội để suy ngẫm về giá trị của tự do và nhân phẩm, đồng thời hiểu rõ hơn về lịch sử bi tráng của dân tộc. Tác phẩm khẳng định rằng, dù trong hoàn cảnh nào, lòng yêu nước cũng sẽ luôn dẫn lối và tiếp thêm sức mạnh cho mỗi người trong cuộc chiến đòi quyền sống và quyền tự do.

Tham khảo các bài soạn văn khác trong chương trình ngữ văn 12 tại VUIHOC ngay trên website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC để được lên lộ trình học tập và ôn thi tốt nghiệp THPT ngay từ sớm bạn nhé! 

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Tác gia Hồ Chí Minh
• Tuyên ngôn độc lập
• Mộ, Nguyên tiêu