Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 23 sách chân trời sáng tạo 11 tập 2

1. Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 23 sách chân trời sáng tạo

1.1 Câu 1 trang 23 SGK Văn 11/2 Chân trời sáng tạo

Tìm ra hiện tượng đảo trật tự từ ngữ ở trong các trường hợp sau và phân tích các tác dụng của hiện tượng này.

Lời giải chi tiết:

 a. Cây bưởi nhà mình đãng trí

     Bỏ quên năm ngoái mùa hoa

     Năm nay bưởi chừng hối tiếc

     Ra hoa nhiều gấp đôi ba.

- Hiện tượng đảo đi trật tự từ: “năm ngoái mùa hoa” → nhằm nhấn mạnh vấn đề, tăng cường khả năng biểu đạt nội dung trong câu thơ, tác giả đặt nặng việc thể hiện sự khác biệt rõ rệt giữa việc cây bưởi năm nay nở hoa "nhiều gấp đôi ba", so với việc năm ngoái cây chỉ nở ra ít hoa hoặc không nở hoa chút nào. Điều này nhấn mạnh sự chênh lệch, sự phát triển mạnh mẽ, và sự thay đổi rõ rệt trong sự sống của cây bưởi qua hai năm khác nhau.

b. Nhưng trên mặt biển, ùn ùn từ đâu đến - dân chài bảo từ Thủy phủ đùn lên - một đám sương mù, dày đặc, mang vị mặn và hơi lạnh thấm thía.

- Hiện tượng đảo trật tự từ ngữ: “ùn ùn từ đâu đến – dân chài bảo từ Thuỷ phủ đùn lên – một đám sương mù dày đặc, mang vị mặn và hơi lạnh thấm thía” (trật tự thông thường sẽ phải là “một đám sương mù dày đặc, mang vị mặn và hơi lạnh thấm thía từ đầu ùn ùn đến – dẫn chài bảo từ Thủy phủ đùn lên”).

>> Xem thêm: Soạn văn 11

1.2 Câu 2 trang 23 SGK Văn 11/2 Chân trời sáng tạo

Chỉ ra những hiện tượng mở rộng khả năng kết hợp của các từ trong các đoạn trích sau đây và hãy phân tích những tác dụng biểu đạt của những cách diễn đạt này đem lại.

Lời giải chi tiết:

a. Nắng đã vàng hanh như phấn bay,

    Đã nghe tiếng sếu vọng sông gày

    Trước sân mây trắng về đông lắm

    Em ở xa nhà, em có hay

(Vũ Quần Phương, Nắng đã hanh rồi)

Hiện tượng mở rộng khả năng kết hợp của từ trong đoạn thơ: “Trước sân mây trắng về đông lắm”

→ Ở trong ngữ liệu này, “sông”, “mây trắng” đã được hình dung giống như con người nên có thêm cách kết hợp: “sông gày”, “mây trắng về đông lắm". Những cách kết hợp từ đầy mới lạ này đã phá vỡ quy tắc kết hợp từ thông thường và tạo ra được hình ảnh thơ độc đáo, mới lạ, gây một ấn tượng tốt và khơi gợi cảm xúc cho người đọc.

b. Vào một chiều trung tuần tháng Giêng, chàng trai ấy lang thang trong những ngõ hẻm làng. Chàng đi không mục đích, hồn lặng thấm cái êm ả lắng tự vòm trời trắng hơi biêng biếc như dát bạc, cái êm ả của những cuối ngày thôn dã.

(Bùi Hiển, Chiều sương)

Hiện tượng mở rộng khả năng kết hợp của từ trong đoạn văn: “hồn lặng thấm cái êm ả lắng tự vòm trời…”

→  Với mục tiêu tạo ra những sự kết hợp độc đáo, tác giả muốn nâng cao hiệu quả của việc diễn đạt. Đồng thời, thông qua cách thức này, tác giả muốn mô tả hành động của nhân vật "chàng trai" như là việc lang thang mà không hướng đến một mục tiêu cụ thể hay điểm đến. Hành động của nhân vật xuất phát từ sự không rõ ràng, không có mục đích cụ thể.

Đăng ký ngay khóa học PAS THPT để được thầy cô lên lộ trình ôn thi tốt nghiệp ngay từ bây giờ nhé!

1.3 Câu 3 trang 23 SGK Văn 11/2 Chân trời sáng tạo

Hãy phân tích hiệu quả của hiện tượng tách biệt trong các trường hợp sau.

Lời giải chi tiết:

a. Ào một cái, từ trong rừng đâu ra bỗng như có tiếng quẫy động của một con vật khổng lồ. Ông Diểu biết là con đầu đàn đã đến. Còn khỉ này cũng gớm lắm đây. Nó xuất hiện với một nghi lễ vương chủ. Tự tin đến thô bạo. Ông Diểu mỉm cười và chăm chú nhìn.

(Nguyễn Huy Thiệp, Muối của rừng)

→  Việc tách thành phần “tự tin đến thô bạo” thành câu văn riêng biệt có tác dụng: nhấn mạnh sự “Tự tin đến thô bạo” của con khỉ đầu đàn thông qua góc nhìn cá nhân của ông Diểu. Đồng thời, nó cũng thể hiện được sự hứng thú và niềm vui của ông Diểu khi chứng kiến sự hiện diện của con khỉ đực với một nghi lễ vương chủ.

b. Ông Diểu bỗng thấy bị xúc phạm ghê gớm. Tựa như ông bị theo dõi, bị đòi ăn vạ

(Nguyễn Huy Thiệp, Muối của rừng)

→ Việc tách riêng thành phần “tựa như ông bị theo dõi, bị đòi ăn vạ” thành một câu riêng biệt có tác dụng: nhấn mạnh vào cảm nhận của ông Diểu “tựa như ông bị theo dõi, bị đòi ăn vạ”. Đồng thời thể hiện được cảm xúc bực bội, oan ức, khó chịu của nhân vật khi ông Diểu phát hiện con khỉ cái luôn đi theo mình.

1.4 Câu 4 trang 23 SGK Văn 11/2 Chân trời sáng tạo

Nhận xét về sự độc đáo của những nghệ thuật kết hợp từ được in đậm ở trong đoạn thơ sau:

                                  Chiều mộng hòa thơ trên nhánh duyên,

                                  Cây me ríu rít cặp chim chuyền

                                  Đỏ trời xanh ngọc qua muôn lá,

                                 Thu đến – nơi nơi động tiếng huyền,

(Xuân Diệu, Thơ duyên)

Lời giải chi tiết:

- “Nhánh duyên”: “duyên” là một khái niệm trừu tượng, vô hình nhưng “nhánh” lại là một sự vật hữu hình và có thể nhìn thấy được. Vì vậy, “nhánh” thường kết hợp cùng với những sự vật hữu hình như: nhánh cây, nhánh cỏ, nhánh lá,... Cách kết hợp độc đáo “nhánh duyên” đã phá vỡ được quy tắc kết hợp từ thông thường về cách sử dụng từ, tạo ra một hình ảnh thơ lạ, mang đậm tình cảm lãng mạn và tinh tế của người viết; điều này đã thúc đẩy sự khơi gợi trong cảm xúc trong người đọc.

- “Đổ trời xanh ngọc”: Theo từ điển tiếng việt, “đổ” là một động từ có nghĩa là “làm cho vật được chứa đựng ra khỏi ngoài vật đựng”. Trong cách mô tả “đổ trời xanh ngọc”, màu xanh ngọc của bầu trời được biểu hiện như một thực thể hay dòng chảy tràn ngập qua muôn lá, tạo ra bức tranh chiều thu huyền ảo và lãng mạn.

 Sự độc đáo của những nghệ thuật kết hợp từ được in đậm ở trong đoạn thơ: Việc sử dụng cách diễn đạt đặc biệt đã nâng cao hiệu quả của việc mô tả cảnh chiều mộng với vẻ đẹp rực rỡ và sôi động của thiên nhiên. Đồng thời, cách kết hợp từ ngữ độc đáo này cũng đã giúp bài thơ trở nên đặc sắc và hấp dẫn, thu hút sự quan tâm của người đọc.

Sổ tay Ngữ Văn tổng hợp các tips học văn hiệu quả giá chỉ bằng một cốc trà sữa. Nhanh tay đặt hàng thôi bạn ơi!!!

2. Từ đọc đến viết trang 24 SGK Văn 11/2 Chân trời sáng tạo

Viết đoạn văn ngắn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bạn về vai trò của thiên nhiên đối với đời sống con người.

Lời giải chi tiết:

2.1 Đoạn văn tham khảo mẫu số 1:

Việt Nam của chúng ta là một đất nước mang một vẻ đẹp hùng vĩ, xanh tươi, màu của thiên nhiên, cây cảnh. Mọi thứ ở xung quanh đều được bao trùm lên bởi một màu xanh lá mơn mởn của sự sống của thiên nhiên vạn vật. Không chỉ như vậy, Nét đặc sắc nhất của Việt Nam là vẻ đẹp mênh mông cùng với nguồn lợi nhuận to lớn mà biển đảo nước ta mang lại. Đây chính là yếu tố làm nên phong cảnh thiên nhiên tuyệt vời của đất nước. Biển đảo nước ta trải dài và phủ sóng từ Đông sang Tây, từ Nam đến Bắc. Mỗi vùng biển đều có một vẻ đẹp và nét đặc trưng riêng, là điểm đến hấp dẫn du khách. Quần đảo lớn của Việt Nam gồm Trường Sa và Hoàng Sa, nằm sát biển Đông, có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì độc lập của quốc gia. Sự hiện diện và sức mạnh của hai quần đảo này góp phần quan trọng vào việc phát triển bền vững và bảo vệ chủ quyền của đất nước.

Biển đảo của đất nước chúng ta rất nhiều. Biển đảo của Việt Nam đa dạng với vẻ đẹp và giá trị riêng tại từng địa điểm. Ví dụ, biển ở Nha Trang luôn thu hút du khách bởi vẻ đẹp tự nhiên, nước biển trong xanh, sóng nhẹ nhàng. Bên cạnh đó thì đảo Quảng Ngãi là di sản văn hóa với 50 di tích lịch sử, văn hóa, có sức quyến rũ không chỉ trong nước mà còn trên thế giới. Tóm lại, từng địa điểm biển đảo góp phần vào sự phát triển du lịch và làm tăng thêm vẻ đẹp cho đất nước. Đồng thời, biển đảo cũng đóng vai trò quan trọng trong sản xuất dầu khí, đánh bắt hải sản, phục vụ cuộc sống hàng ngày của người lao động. "Biển đảo như lòng mẹ", nó mang lại cho con người sự sống, những nguồn lợi nhuận vô cùng to lớn, biển phục vụ con người để nâng cao đời sống cơ bản. Tình hình biển đảo của Việt Nam đang đối mặt với sự xâm lấn và sự chú ý nhòm từ nhiều kẻ xấu khác trên thế giới. Điều đáng lên án là hành động của một số người không chỉ không bảo vệ và trân trọng, mà còn gây tổn thất, thậm chí bán đứng nó cho các quốc gia khác. Chúng ta, là người dân Việt Nam, sống trong bình yên và tự do, cần phải hiểu rằng chúng ta phải bảo vệ những gì ông cha đã tạo ra với cả mồ hôi và xương máu. Hơn nữa, chúng ta cần có tình yêu và sự bảo vệ cho thiên nhiên, duy trì môi trường sạch và xanh, bảo vệ biển đảo của nước ta để nó mãi đẹp và trong sạch. Chính những hành động này mới làm cho chúng ta trở thành những người đáng tự hào và đáng để khen ngợi!

2.2 Đoạn văn tham khảo mẫu số 2:

Thiên nhiên và môi trường là những món quà vô cùng quý giá mà chúng ta được ban tặng. Đất, nước, rừng, và những tài nguyên quý báu chính là thiên nhiên, đem lại cho đất nước chúng ta tài nguyên làm tiền đề cho sự phát triển mạnh mẽ. Đó là vấn đề không thể phủ nhận. Đặc biệt, vai trò của thiên nhiên cũng rất quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người. Đầu tiên, thiên nhiên cung cấp cho chúng ta nguồn nước, nuôi sống mọi loài sinh vật trên hành tinh. Nếu không có nguồn nước, cuộc sống của chúng ta sẽ không thể tồn tại. Nước cũng giúp chúng ta sinh hoạt và phát triển một cách đầy đủ. Thiên nhiên cung cấp cho chúng ta đất đai để canh tác, xây dựng nhà ở và hạ tầng. Mỗi năm, các công ty xây dựng thực hiện hàng loạt dự án để phát triển đất nước. Nếu không có đất đai, chúng ta không thể có nhà cửa, thậm chí cả thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày.

Tuy nhiên, mặc dù nhận thức được vai trò quan trọng của thiên nhiên, vẫn có những hành động không có trách nhiệm, làm hại môi trường. Phá rừng, khai thác cây trái quy định, sử dụng chất cấm, hay thuốc nổ để đánh bắt thủy sản là những hành động gây hủy hoại thiên nhiên. Những hành động này cần phải được kiểm soát mạnh mẽ và xử lý nhanh chóng. Thiên nhiên chính là tài sản vô cùng quý giá. Mọi người cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường để giữ gìn sự tươi đẹp của nó. Chính việc này sẽ giúp chúng ta duy trì và tôn trọng quà tặng từ thiên nhiên - là nguồn sống của chúng ta.

2.3 Đoạn văn tham khảo mẫu số 3:

Thiên nhiên không chỉ là một phần gắn liền với cuộc sống của con người, mà còn đóng vai trò không thể phủ nhận đối với sự tồn tại của chúng ta. Đó là bộ mặt tự nhiên toàn diện, bao gồm bầu trời, rừng, biển, sông, núi, cây cỏ, cũng như sự sống của động vật, chim muông... Thiên nhiên đóng vai trò quan trọng, là môi trường sống cho con người. Nếu không có thiên nhiên, con người sẽ không thể tồn tại, vì nó chứa đựng nhiều lợi ích quan trọng cho cuộc sống. Thiên nhiên cung cấp nguồn tài nguyên quan trọng cho sự sinh tồn và phát triển của con người. Oxy, nước là hai yếu tố quan trọng không thể thiếu cho sự sống, và chúng đều đến từ thiên nhiên. Khí thải CO2 mà con người tạo ra cũng được xử lý bởi tự nhiên. Hơn nữa, thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ hàng ngày cũng xuất phát từ thiên nhiên, bao gồm cả hải sản. Ngoài ra, thiên nhiên cung cấp nguồn tài nguyên lớn bao gồm lâm sản, thủy hải sản và khoáng sản. Không chỉ vậy, thiên nhiên còn là nơi mà con người có thể tìm kiếm sự yên bình, thư giãn, và giảm căng thẳng. Bất kỳ hành động phá hủy thiên nhiên đều sẽ ảnh hưởng lớn đến cuộc sống của chúng ta. Mặc dù nhận thức về vai trò quan trọng của thiên nhiên, nhưng nhiều hoạt động của con người hiện nay vẫn đang gây hại cho nó.

Chính vì thế, mỗi người trong chúng ta cần hành động và chung tay bảo vệ thiên nhiên. Bảo vệ và duy trì thiên nhiên không chỉ tôn trọng môi trường sống mà còn giữ gìn cho sự phồn thịnh và phát triển bền vững của chính cuộc sống con người.

Qua bài viết này, VUIHOC đã cung cấp cho các em chi tiết bài soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 23 sách Chân trời sáng tạo 11 tập 2. Hi vọng rằng những gợi ý, hướng dẫn của bài soạn có thể giúp các em nắm được những ý chính cũng như trau dồi được nội dung kiến thức. Để học nhiều hơn các kiến thức của những môn học khác thì các em hãy nhanh tay truy cập vào website vuihoc.vn hoặc đăng ký khóa học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo: 

• Soạn bài Tảo phát bạch đế thành 
• Soạn bài Muối của rừng 
• Soạn bài Chiều sương