Soạn bài Tuyên ngôn độc lập| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo
Tuyên ngôn độc lập là văn kiện lịch sử tuyên bố trước toàn quốc, đồng bào và thế giới về việc chấm dứt chế độ thực dân, phong kiến tại nước ta, đánh dấu một kỉ nguyên độc lập và tự do của nước Việt Nam mới. Cùng VUIHOC tham khảo phần Soạn bài Tuyên ngôn độc lập| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo để tìm hiểu về sự kiện lịch sử hào hùng này nhé!
1. Soạn bài Tuyên ngôn độc lập Chân trời sáng tạo: Trước khi đọc
Bạn hãy sưu tầm những tư liệu (hình ảnh, đoạn phim tư liệu, bài viết,…) về sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập rồi giới thiệu và chia sẻ với các bạn cùng lớp.
Trả lời:
- Báo: https://www.qdnd.vn/tu-lieu-ho-so/ngay-nay-nam-xua/ngay-2-9-1945-bac-ho-doc-tuyen-ngon-doc-lap-704315
- Phim tư liệu: https://www.youtube.com/watch?v=xRKUB3fUTJM
2. Soạn bài Tuyên ngôn độc lập Chân trời sáng tạo: Đọc văn bản
2.1 Chú ý vào những trích dẫn trong phần này
- Trích dẫn bản Tuyên ngôn Độc lập của nước Mỹ: Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng.... quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc.
- Trích dẫn bản Tuyên ngôn Nhân quyền và dân quyền của nước Pháp: Người ta sinh ra tự do và bình đẳng về quyền lợi; và phải luôn được tự do và bình đẳng về quyền lợi.
2.2 Ghi lại những cảm xúc của bạn lúc đọc đoạn “Thế mà…vô cùng tàn nhẫn”
Cảm xúc: sự căm phẫn và phẫn nộ, từ đó, gợi ra ý chí mãnh liệt, tinh thần sôi sục và quyết tâm về việc đứng lên đấu tranh để giành lại tự do, giành lại nền hòa bình độc lập.
2.3 Tác giả nhắc tới nguyên tắc dân tộc bình đẳng ở hội nghị Tê-hê-răng và Cựu Kim Sơn với mục đích gì?
Mục đích:
- Tạo cơ sở chính trị và pháp lý cơ bản.
- Qua đó một lần nữa khẳng định chắc chắn hơn về quyền độc lập tự do của dân tộc.
2.4 Chú ý tới nghệ thuật phủ định, khẳng định ở trong đoạn “Mùa thu năm 1940… độc lập ấy”.
Tập trung vào những dẫn chứng Hồ Chí Minh đưa ra về luận điệu xảo trá của bọn thực dân Pháp về công cuộc “khai hóa” và “bảo hộ” của chúng và đồng thời cũng khẳng định được giá trị những cuộc đấu tranh nổi dậy của toàn dân tộc ta.
>> Xem thêm: Soạn văn 12 chân trời sáng tạo
3. Soạn bài Tuyên ngôn độc lập Chân trời sáng tạo: Sau khi đọc
3.1 Câu 1 trang 68 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Xác định bố cục của văn bản. Từ đó, vẽ một sơ đồ thể hiện mối quan hệ giữa luận đề, luận điểm với lí lẽ và bằng chứng ở trong văn bản.
Trả lời:
- Bố cục bao gồm 3 phần
+ Phần 1: từ đầu tới không ai chối cãi được: chỉ ra cơ sở pháp lí
+ Phần 2: tiếp tới phải được độc lập: chỉ ra cơ sở thực tiễn
+ Phần 3: phần còn lại: nội dung của lời tuyên ngôn
- Sơ đồ
3.2 Câu 2 trang 68 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Việc trích dẫn bản Tuyên ngôn Độc lập (năm 1776) của nước Mỹ, Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền (năm 1791) của Cách mạng Pháp ở trong phần đầu văn bản có tác dụng như thế nào? Từ đó, bạn có nhận xét gì về việc kết hợp các thao tác nghị luận ở trong phần này?
Trả lời:
- Việc trích dẫn bản Tuyên ngôn Độc lập (năm 1776) của nước Mỹ, Tuyên ngôn Nhân quyền và Dân quyền (năm 1791) của Cách mạng Pháp ở trong phần đầu văn bản có tác dụng:
+ Khẳng định nguyên lý chung về quyền độc lập, tự do và hạnh phúc cho tất cả mọi người, mọi dân tộc ở trên thế giới. Đây là cơ sở pháp lí vô cùng quan trọng làm tiền đề cho những lập luận ở phía sau.
+ Đặt ngang hàng ba bản tuyên ngôn để gián tiếp thể hiện niềm tự hào và sự tự tôn của dân tộc.
+ Sử dụng đến thủ pháp “gậy ông đập lưng ông”, tố cáo thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đang phản bội lại với những tuyên ngôn tốt đẹp mà chính cha ông họ đã lập ra.
- Việc kết hợp những thao tác nghị luận:
|
Thao tác nghị luận |
Thể hiện ở trong đoạn mở đầu |
Tác dụng của thao tác nghị luận |
Tác dụng chung của việc kết hợp những thao tác nghị luận |
|
Giải thích |
Giải thích ý nghĩa Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ: Suy rộng ra, câu đó có nghĩa là: tất cả dân tộc ở trên thế giới đều được sinh ra bình đẳng, dân tộc nào cũng có quyền được sống, quyền sung sướng và quyền tự do. |
Mở rộng cách hiểu từ bản Tuyên ngôn độc lập của nước Mỹ: chuyển từ quyền con người sang quyền của dân tộc. Quan điểm có tính chất nhân văn và tiến bộ hơn. |
Việc kết hợp những thao tác nghị luận trong đoạn này có tác dụng thực hiện mục đích cho phần đầu: khẳng định cơ sở pháp lí làm nền tảng cho những lập luận và lời tuyên bố. Đây là điểm tựa vững chắc để những luận điểm sau được phát triển một cách thuyết phục và đa dạng hơn, qua đó làm sáng tỏ luận đề cũng như thực hiện được mục đích của toàn văn bản. |
|
Chứng minh |
Trích dẫn nguyên văn hai bản tuyên ngôn của nước Mỹ và Pháp. |
Minh chứng cho cơ sở pháp lý về quyền bình đẳng và hạnh phúc của nhân loại; gián tiếp thể hiện về niềm tự hào dân tộc, đồng thời thực hiện thủ pháp “gậy ông đập lưng ông”. |
|
|
Bình luận |
Đó là những lí lẽ không ai có thể chối cãi được. |
Khẳng định quan điểm: quyền tự do, hạnh phúc và bình đẳng của mỗi dân tộc là điều bất khả xâm phạm, đây là cơ sở pháp lí vững chắc. |
Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!
3.3 Câu 3 trang 68 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Đọc lại phần từ “Thế mà hơn 80 năm nay” cho tới “Dân tộc đó phải được độc lập!”, đối chiếu với ô thông tin ở đầu văn bản sau đó cho biết:
Trả lời:
a. Cách lập luận để bác bỏ đi luận điệu “bảo hộ, khai hóa” của quân thực dân Pháp cùng quyền độc lập và tự do của dân tộc Việt Nam:
|
Luận điệu của quân thực dân Pháp |
Luận điệu bác bỏ của tác giả là chủ tịch Hồ Chí Minh |
Nhận xét về cách lập luận |
|
Đông Dương là thuộc địa của nước Pháp, Pháp có công bảo hộ Đông Dương. |
Pháp không có công bảo hộ, mà còn trái lại, đã gây ra rất nhiều tội ác “trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa”. |
- Nêu ra tội ác trên rất nhiều phương diện: về chính trị và về kinh tế - xã hội, soi chiếu cả tên phương diện lương tâm và đạo đức. - Bằng chứng rất xác thực. - Ngôn ngữ và giọng điệu đanh thép, giàu tính chất biểu cảm. |
|
Nay Nhật đã đầu hàng và Đông Dương nghiễm nhiên thuộc quyền bảo hộ của nước Pháp |
- Thực dân Pháp đã quá dã man, từng hai lần bán nước ta cho Nhật. - Dân ta lấy lại nước Việt Nam từ tay của Nhật, chứ không phải là từ tay của Pháp, nên cũng không còn là thuộc địa của Pháp nữa. |
- Nêu lí lẽ trên nhiều phương diện và phân tích xác đáng cục diện chính trị đương thời. |
b. Một vài nét đặc sắc và biện pháp tu từ, từ ngữ, sự kết hợp giữa câu phủ định với khẳng định:
- Từ ngữ và biện pháp tu từ:
+ Những từ ngữ để gọi thực dân Pháp; những từ ngữ để gọi nhân dân Việt Nam.
+ Biện pháp tu từ: phép liệt kê, phép điệp cấu trúc, những hình ảnh ẩn dụ,…
⇒ Thể hiện sự căm phẫn trước tội ác của quân thực dân Pháp, nỗi thương xót đối với người dân Việt Nam khi phải gánh chịu những tội ác đó; qua đó góp phần tăng tính thuyết phục cho văn bản với cách khơi gợi sự đồng cảm, xót xa và phẫn nộ nơi người đọc.
- Những kiểu câu phủ định và khẳng định:
+ Khẳng định tội ác của giặc bằng biện pháp điệp cấu trúc: Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do, dân chủ nào,…
+ Phủ định luận điệu nhân đạo và chính nghĩa của Pháp: Hành động của chúng trái hẳn với nhân đạo và chính nghĩa.
⇒ Kết hợp sự khẳng định với phủ định nhằm bác bỏ luận điệu khai hóa của Pháp, từ đó khẳng định được cơ sở thực tế về những tội ác của Pháp, là tiền đề cho việc tuyên bố thoát ly khỏi mối quan hệ với Pháp ở phần sau.
3.4 Câu 4 trang 68 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Phân tích ý nghĩa của lời tuyên bố ở phần cuối văn bản. Nhận xét về tác dụng của ngôn ngữ biểu cảm (từ ngữ và kiểu câu khẳng định,...) trong việc thể hiện giọng điệu cũng như nội dung của lời tuyên bố.
Trả lời:
Ở Tuyên ngôn Độc lập, thay mặt cho Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và nhân dân Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tuyên bố như sau:
- Những cơ sở pháp lý và thực tiễn vững chắc để thoát li khỏi quyền bảo hộ của Pháp, tuyên bố sự sụp đổ của triều đình phong kiến nhà Nguyễn ("Vì những lí lẽ trên").
- Sự xuất hiện chính danh một chính phủ đại diện cho nhân dân Việt Nam, thể hiện được ý chí và nguyện vọng của nhân dân Việt Nam ("chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà").
- Khẳng định quyền tự do và độc lập của dân tộc Việt Nam và quyết tâm bằng mọi giá để bảo vệ được quyền độc lập, tự do ấy.
Để quốc tế công nhận quyền tự do và độc lập của dân tộc không phải một chuyện đơn giản. Cần có điều kiện khách quan như là cơ sở pháp lí và thực tiễn vững chắc, không thể chối cãi, phù hợp với công ước của quốc tế; chứng minh được sự không lệ thuộc vào bất kỳ một thế lực chính trị nào; khẳng định được quyền tự quyết về mọi mặt của dân tộc; điều kiện chủ quan là toàn dân tộc thực sự có ý chí về quyền độc lập, tự do cũng như có quyết tâm bảo vệ quyền độc lập và tự do đó. Điểm đặc sắc của Tuyên ngôn Độc lập đó chính là lời tuyên bố cuối văn bản đã khẳng định điều kiện khách quan và điều kiện chủ quan này, tuyên bố trước thế giới về quyền độc lập, tự do bất khả xâm phạm của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa của toàn nhân dân Việt Nam.
3.5 Câu 5 trang 69 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Khi viết, Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt ra những câu hỏi: “Viết cho ai? Viết để làm gì? Viết cái gì? Viết như thế nào?”. Phân tích một số ví dụ ở trong văn bản “Tuyên ngôn Độc lập” để cho thấy được quan điểm sáng tác này.
Trả lời:
|
Viết cho ai? |
Viết để làm gì? |
Viết cái gì? |
Viết như thế nào? |
|
Cộng đồng quốc tế |
Thuyết phục được cộng đồng quốc tế công nhận về quyền tự do, độc lập của dân tộc Việt Nam cùng với sự chính danh của nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. |
- Luận điểm 1 là Cơ sở pháp lí. |
Cách lựa chọn bằng chứng và lí lẽ đa dạng, hợp lí; kết hợp khéo léo những thao tác nghị luận; sử dụng vô cùng hợp lí ngôn ngữ biểu cảm,… |
3.6 Câu 6 trang 69 sgk văn 12/2 Chân trời sáng tạo
Văn bản “Tuyên ngôn Độc lập” gợi cho bạn những suy nghĩ gì về đất nước và con người Việt Nam?
Trả lời:
Qua văn bản “Tuyên ngôn Độc lập”, ta nhận thức được một cách vô cùng sâu sắc về vấn đề quyền con người và tự do dân tộc. Đó không chỉ là lời tuyên bố độc lập, khai sinh ra một Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa mà còn đóng góp quan trọng trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc cũng như giải phóng con người vì Độc lập - Tự do - Hạnh phúc. Từ đó có thể thấy được ý chí, sự quyết tâm và sức mạnh trong tinh thần đoàn kết cùng với lòng tự tôn dân tộc mỗi con người Việt Nam.
Trên đây là toàn bộ phần Soạn bài Tuyên ngôn độc lập| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo mà VUIHOC đã chuẩn bị vừa ngắn gọn lại dễ hiểu. Bài viết tố cáo mạnh mẽ về tội ác của thực dân Pháp, ngăn chặn được âm mưu tái chiếm nước ta của các thế lực thù địch và những phe nhóm có hội quốc tế, vừa bộc lộ được tình cảm yêu nước, tình thương dân và khát vọng độc lập và tự do cháy bỏng của tác giả.
PAS VUIHOC – GIẢI PHÁP ÔN LUYỆN CÁ NHÂN HÓA
Khóa học online ĐẦU TIÊN VÀ DUY NHẤT:
⭐ Xây dựng lộ trình học từ mất gốc đến 27+
⭐ Chọn thầy cô, lớp, môn học theo sở thích
⭐ Tương tác trực tiếp hai chiều cùng thầy cô
⭐ Học đi học lại đến khi nào hiểu bài thì thôi
⭐ Rèn tips tricks giúp tăng tốc thời gian làm đề
⭐ Tặng full bộ tài liệu độc quyền trong quá trình học tập
Đăng ký học thử miễn phí ngay!!
Ngoài phần Soạn bài Tuyên ngôn độc lập| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo, nếu các em còn muốn tìm hiểu thêm về những bài soạn văn khác, hoặc những bài soạn của nhiều môn học khác nữa thì hãy nhanh tay truy cập vào website chính thức vuihoc.vn để có thể tự mình đăng ký khoá học một cách dễ dàng nhất và được lắng nghe giải đáp về những khó khăn thường gặp phải từ các thầy cô giáo siêu đáng yêu và vô cùng tâm huyết khi giảng dạy của VUIHOC nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
