Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn chi tiết

1. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn: Văn bản truyện cổ tích

1.1 Đặc điểm của truyện cổ tích 

a. Cốt truyện: Thường có yếu tố hoang đường, kỳ ảo, mở đầu bằng “Ngày xưa ngày xưa…” và kết thúc có hậu, truyện thường kể theo trình tự thời gian. 

b. Nhân vật: Truyện thường xuất hiện các nhân vật đặc trưng như nhân vật có cuộc đời bất hạnh, nhân vật dũng sĩ, nhân vật thông minh… Phẩm chất của nhân vật truyện cổ tích chủ yếu được thể hiện qua hành động.

c. Đề tài: Thường gặp các đề tài như đề tài người nông dân, người lao động, tình yêu thiên nhiên, tình yêu quê hương, yêu đất nước, người bé nhỏ, trẻ em, người phụ nữ, …)

d. Chủ đề: Là vấn đề chính mà văn bản nêu lên qua một hình tượng đời sống, được gợi ra từ đề tài. Trong truyện cổ tích, chủ đề nổi bật là ước mơ về một xã hội công bằng, cái thiện chiến thắng cái ác.

e. Người kể chuyện:

• Người kể thứ nhất: là người kể chuyện xưng “tôi”.
• Người kể thứ ba là người kể chuyện giấu mình. Trong truyện cổ tích, người kể chuyện thường ở ngôi thứ ba.

g. Lời của người kể chuyện: Là phần lời người kể để thuật lại một sự việc cụ thể hay giới thiệu, miêu tả khung cảnh, con người, sự vật, …

h. Lời của nhân vật: Là lời nói của các nhân vật trong truyện.

1.2 Các truyện cổ tích đã học 

Lộ trình khóa học DUO dành riêng cho cấp THCS sẽ được thiết kế riêng cho từng em học sinh, phù hợp với khả năng của các em cũng như giúp các em từng bước tăng 3 - 6 điểm trong bài thi của mình.

2. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn: Văn bản truyền thuyết 

2.1 Đặc điểm của văn bản truyền thuyết

- Là loại truyện dân gian kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử trong quá khứ.

- Cốt truyện:

• Thường xoay quanh công trạng, sự tích của nhân vật mà cộng đồng truyền tụng, tôn thờ;
• Thường sử dụng yếu tố kỳ ảo;
• Cuối truyện thường nhắc lại các dấu tích xưa còn lưu lại đến hiện tại.

- Nhân vật:

• Thường có những điểm khác lạ về lai lịch, phẩm chất, tài năng, sức mạnh, …;
• Thường gắn với sự kiện lịch sử và có cống hiến đối với cộng đồng;
• Được công nhận, tôn thờ.

=> Truyền thuyết thể hiện đạo lý, quan niệm và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện, nhân vật lịch sử.

2.2 Các văn bản truyền thuyết đã học 

3. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn: Truyện và truyện đồng thoại

3.1 Đặc điểm chung 

a. Truyện: Truyện là loại tác phẩm văn học kể lại một câu chuyện, có cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian và hoàn cảnh diễn ra các sự việc. 

b. Truyện đồng thoại: Là truyện viết cho trẻ em, có nhân vật thường là các loài vật hoặc đồ vật được nhân cách hóa. Các nhân vật trong truyện vừa mang những đặc tính của loài vật, vừa mang đặc điểm của con người. 

c. Cốt truyện: Bao gồm các sự việc được sắp xếp theo trình tự nhất định, có mở đầu, diễn biến và kết thúc.

d. Nhân vật: Là đối tượng có hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn ngữ, biểu cảm, suy nghĩ được khắc họa trong tác phẩm, thường là con người, loài vật, đồ vật, thần tiên, ma quỷ... 

e. Người kể truyện: Là nhân vật do tác giả sáng tạo ra kể lại câu chuyện ở ngôi thứ nhất hoặc thứ ba.

g. Lời người kể chuyện và lời nhân vật: 

- Lời người kể chuyện đảm nhận việc thuật lại các sự việc có trong câu chuyện như hoạt động của nhân vật, bối cảnh, không gian và thời gian...

- Lời nhân vật là lời nói trực tiếp của nhân vật như đối thoại hoặc độc thoại... 

3.2 Các văn bản truyện và truyện đồng thoại

Khóa học DUO dành riêng cho các em bậc THCS từ nhà trường VUIHOC, các em sẽ được học cùng các thầy cô TOP trường điểm quốc gia với kinh nghiệm giảng dạy phong phú. Đăng ký học thử để được trải nghiệm buổi học trực tuyến hoàn toàn miễn phí nhé!

4. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn chi tiết: Tiếng Việt 

4.1 Từ đơn, từ phức

a. Khái niệm:

- Từ đơn: là từ chỉ có một tiếng. VD: bàn, ghế, túi, sách, …

- Từ phức: là từ gồm hai hay nhiều tiếng trở lên. VD: cha mẹ, ông bà, hợp tác xã... 

- Từ ghép: là những từ phức được tạo ra bằng cách ghép các tiếng có quan hệ với nhau về nghĩa. VD: bàn ghế, ăn uống, làm ăn, phá tan... 

- Từ láy: là những từ phức do hai hay nhiều tiếng có âm đầu hoặc âm vần giống nhau tạo thành. VD: Chăm chỉ, từ từ, lim dim... 

4.2 Từ đa nghĩa, từ đồng âm, từ mượn

- Từ đa nghĩa là từ có hai nghĩa trở lên. VD: từ ăn có hơn 10 nghĩa như ăn tết, ăn cơm, ăn uống...

- Từ mượn là những từ mượn tiếng nước ngoài để biểu thị những sự vật hiện tượng đặc điểm mà tiếng việt chưa có cách thích hợp để biểu thị. VD: mít tinh, áp phích, khăn mùi soa...

- Từ đồng âm là những từ có cách phát âm và viết chữ giống nhau nhưng ý nghĩa khác nhau. VD ngọt như đường, đường tới trường... 

4.3 Dấu câu, dấu ngoặc kép

a. Dấu câu

- Dấu câu là phương tiện ngữ pháp dùng trong chữ viết, có tác dụng chỉ ra ranh giới giữa các câu, giữa các thành phần của câu. 

- Chức năng: Là phương tiện để biểu thị những sắc thái tế nhị về nghĩa của câu, về tư tưởng, tình cảm và thái độ của người viết. 

- Công dụng: Dùng thích hợp thì người đọc hiểu rõ hơn, nhanh hơn. Không dùng dấu câu có thể gây hiểu nhầm. 

+ Dùng sai dấu câu dẫn đến sai ngữ pháp, sai nghĩa => quy tắc về dấu câu cần được vận dụng nghiêm túc.

b. Dấu ngoặc kép

- Dùng để đánh dấu tên tài liệu, sách, báo dẫn trong câu. 

- Trích dẫn lời nói được thuật lại theo lối trực tiếp

- Đóng khung tên riêng của tác phẩm, đóng khung một từ hoặc cụm từ cần chú ý, hay hiểu theo ý nghĩa đặc biệt. 

- Trong một số trường hợp thường đứng sau dấu hai chấm.

5. Đề cương ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn chi tiết: Viết văn 

5.1 Viết bài văn kể lại một trải nghiệm của em

a. Mở bài: Giới thiệu về câu chuyện sẽ kể

b. Thân bài: 

- Câu chuyện xảy ra khi nào? Ở đâu? Nguyên nhân xảy ra câu chuyện đó. 

- Diễn biến câu chuyện như thế nào? Những ai liên quan đến câu chuyện? Trong câu chuyện đó mọi người đã nói và làm gì?

- Câu chuyện vui hay buồn, tâm trạng của em và mọi người ra sao?

- Chuyện kết thúc như thế nào? Vui hay buồn?

- Cảm xúc của em khi nhớ và kể lại câu chuyện. 

c. Kết bài: Bài học rút ra từ câu chuyện đó. 

5.2 Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ 

a. Mở bài: Giới thiệu về tác giả, tác phẩm. Nêu khái quát ấn tượng, cảm xúc về bài thơ. 

b. Thân bài:

- Nêu ấn tượng, cảm xúc của em về câu chuyện được kể hoặc các chi tiết miêu tả có trong bài thơ. 

- Làm rõ nghệ thuật kể chuyện và miêu tả của tác giả. 

- Đánh giá tác dụng của việc kể lại câu chuyện kết hợp với các chi tiết miêu tả trong bài thơ.

c. Kết bài: Nêu khái quát điều em tâm đắc về bài thơ. 

5.3 Viết bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích 

a. Mở bài: Đóng vai nhân vật để tự giới thiệu sơ lược về mình và câu chuyện định kể. 

b. Thân bài: Kể lại diễn biến chuyện: 
- Xuất thân của các nhân vật

- Hoàn cảnh diễn ra câu chuyện

- Diễn biến chính: Sự việc 1,2,3...

c. Kết bài: Kết thúc câu chuyện và nêu bài học được rút ra. 

Việc Ôn thi học kì 1 lớp 6 môn ngữ văn theo đề cương này sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức và biết cách vận dụng hiệu quả trong các bài kiểm tra. Hy vọng rằng với sự chuẩn bị kỹ lưỡng, các em sẽ đạt kết quả cao trong kỳ thi học kỳ 1. Hãy tự tin và cố gắng hết mình, vì sự nỗ lực hôm nay sẽ là nền tảng cho sự thành công của ngày mai!