Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia| Văn 12 tập 2 Cánh diều

1. Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia sách cánh diều: Chuẩn bị 

Câu hỏi 1: Xác định được vị trí, bố cục cùng với nội dung của đoạn trích.

Trả lời:

+ Vị trí: Nằm ở cuối chương XIV, vô tình Xuân Tóc Đỏ đã làm cụ cố tổ uất lên tưởng chết. Thấy thế, hắn vô cùng sợ hãi và bỏ chạy. Mọi người lại cứ tưởng rằng Xuân là một “thầy thuốc chính hiệu”, vì quá tức giận nên đã “quên mất lương tâm nhà nghề”. Đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia” nằm trong chương XV của tiểu thuyết “Số đỏ” (nhan đề của chương đã được lược bỏ bớt). 

+ Bố cục và nội dung: 

- Phần 1 (từ đầu cho đến "gây ra cho Tuyết nhiều vậy"): sự vui mừng khôn xiết của cả gia đình Tuyết khi thấy cái chết của cụ cố tổ Hồng.

- Phần 2 (tiếp cho đến "đám cứ đi"): cảnh lố bịch ở một đám ma kiểu mẫu.

- Phần 3 (còn lại): cảnh những người tham dự đám.

Câu hỏi 2: Phân tích được tâm lí nhân vật, tình huống truyện, đặc sắc ngôn từ cùng với giọng điệu ở trong  đoạn trích tiểu thuyết.

Trả lời:

"Hạnh phúc của một tang gia" là một câu chuyện xoay quanh nhân vật một người chết là cụ Cố tổ tuổi đã ngoài 80 tuổi. Sự ra đi của cụ Cố tổ lại chính là niềm hạnh phúc của đại gia đình, từ vợ chồng ông Văn Minh, ông Phán, cậu Tú Tân cho đến cô Tuyết cùng với một đám con cháu, ai ai cũng đều vui mừng vì cái chết của cụ Cố tổ. Từ giây phút mà ông cụ mất, đám con cháu của cụ được dịp để khoe mẽ với hàng xóm xung quanh. Đám ma đã được cử hành theo nghi thức hiện đại của xã hội thượng lưu phương Tây. Những thế hệ con cháu mang danh hiếu thảo ở trong đám tang của cụ đã mặc những bộ trang phục Âu hóa nửa tây nửa ta cùng với những trò "mèo mả gà đồng" của dâu con những người xung quanh đó. Người đi đưa tang ai đấy cũng làm ra cái vẻ mặt nghiêm chỉnh buồn rầu nhưng lại bàn bạc đủ thứ chuyện trên đời: chuyện vợ con, chuyện nhà cửa... Trong cảnh hạ huyệt, cậu Tú Tân đã hướng dẫn mọi người chi tiết trong cách bố trí để chụp từng bức hình. Đám ma của cụ Cố tổ chính là cuộc diễu hành đã được sử dụng mọi trò hề của tầng lớp thượng lưu. 

* Bối cảnh, điểm nhìn trần thuật và thái độ của người kể chuyện :

- Bối cảnh: Gia đình, con cháu của cụ cố Hồng đang rất náo loạn và rộn ràng trước sự ra đi của cụ cố tổ và trong chính đám tang của cụ.

- Điểm nhìn trần thuật là Ngôi thứ ba

- Thái độ người kể chuyện: Châm biếm và mỉa mai

* Tình huống truyện, đặc sắc ngôn từ cùng với giọng điệu :

- Xây dựng tình huống trào phúng: Ngay ở trên nhan đề của đoạn trích “Hạnh phúc của một tang gia”, đã thể hiện được tình huống trào phúng, tang gia nhưng lại hạnh phúc. Trong không khí đáng ra phải thật đau buồn thì cả gia đình lại không thể giấu nổi niềm hạnh phúc.

- Ngôn từ: Hài hước cùng với sự châm biếm được thể hiện qua:

+ Cách gọi tên sự vật rất hài hước (lốc bốc xoảng, kèn bú dích, Bắc đẩu bội tinh, Long bội tinh,…)

+ Cách đặt tên cho nhân vật gây cười (Xuân tóc đỏ, ông lang Tì hay ông lang Phế,…)

+ Cách diễn đạt vừa vô lí lại vừa có lí, chứa nhiều mâu thuẫn như “Họ chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau, hẹn hò nhau, bằng những vẻ mặt buồn rầu của những người đi đưa ma”

- Giọng điệu: châm biếm được thể hiện qua những lời nhận xét và bình luận hài hước nhưng thâm thúy (thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết phải mỉm cười vì quá sung sướng)

Câu hỏi 3: Hiểu được ý nghĩa của nhan đề, sau đó xác định được mối liên hệ giữa nhan đề với chủ đề, tư tưởng và cảm hứng của tác phẩm.

Trả lời:

- Cách đặt tên nhan đề rất độc lạ, gây cảm giác tò mò và chú ý cho người đọc 

- Tình huống nghịch lí được thể hiện thông qua những cụm từ mang ý nghĩa trái ngược nhau (trong tang gia mà lại tràn đầy sự hạnh phúc), sự đối lập mâu thuẫn rất thú vị tạo tiếng cười nhưng lại chính là sự châm biếm mỉa mai.

- Thể hiện được trọn vẹn tư tưởng chủ đề của tác phẩm.

-  Thông qua ngòi bút trào phúng cùng với cách xây dựng nhan đề và tình huống truyện, Vũ Trọng Phụng đã làm bật lên được cái lố lăng của xã hội vào thời bấy giờ, lời phê phán sâu sắc đối với tình trạng bại hoại và suy đồi về đạo đức của giới thượng lưu, giới  trí thức, văn minh ngay tại nhan đề của đoạn trích

Câu hỏi 4: Đọc trước đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia sau đó tìm hiểu thêm những thông tin về tác giả Vũ Trọng Phụng và tiểu thuyết Số đỏ.

Trả lời:

* Tiểu sử  

- Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939), sinh ra tại Mỹ Hào, Hưng Yên nhưng lớn lên rồi sinh sống tại Hà Nội.

- Cha ông là Vũ Văn Lân làm nghề thợ điện ở Ga-ra Charles Boillot, mất sớm khi ông mới chỉ 7 tháng tuổi.

- Vũ Trọng Phụng được mẹ là bà Phạm Thị Khách ở vậy mà tần tảo nuôi con ăn học.

- Sau khi học hết tiểu học tại trường Hàng Vôi, Vũ Trọng Phụng buộc phải thôi học để đi làm kiếm sống vào độ tuổi 14 tuổi.

- Ông có may mắn khi được hưởng thụ chế độ giáo dục mới do Toàn quyền Pháp Albert Sarraut đề xướng, miễn phí hoàn toàn cả sáu năm tiểu học, và là một trong những lứa thanh niên Việt Nam đầu tiên được giáo dục bằng tiếng Pháp và chữ Quốc Ngữ => đó chính là nguyên nhân khiến cho ông luôn thần tượng nền văn hóa Pháp và cũng là lớp nhà văn tích cực truyền bá văn học chữ Quốc Ngữ.

- Sau hai năm làm việc ở các sở tư như nhà hàng Gôđa, nhà in IDEO (Viễn Đông), ông chuyển hẳn sang nghề làm báo, viết văn chuyên nghiệp.

* Sự nghiệp văn học:

- Năm 1936, ngòi bút tiểu thuyết của ông đã thực sự nở rộ, chỉ trong vòng một năm mà bốn cuốn tiểu thuyết lần lượt được xuất hiện trên các báo, thu hút nhiều sự chú ý của công chúng.

- Cả bốn tiểu thuyết Giông tố, Vỡ đê, Số đỏ và Làm đĩ đều hiện thực, đi sâu vào những vấn đề xã hội. Trong đó Số đỏ xuất sắc hơn cả, được xem như là tác phẩm lớn nhất của Vũ Trọng Phụng.

- Là một nhà báo, Vũ Trọng Phụng đã viết rất nhiều phóng sự nổi tiếng. Với phóng sự đầu tay là Cạm bẫy người (1933) được đăng báo Nhật Tân dưới bút danh Thiên Hư, Vũ Trọng Phụng đã gây được sự chú ý của toàn dư luận đương thời.

- Năm 1934, báo Nhật Tân cho phép đăng Kỹ nghệ lấy Tây.

→ Với hai phóng sự đó, Vũ Đình Chí và Vũ Bằng đã cho rằng ông là một trong hàng vài ba “nhà văn mở đầu cho nghề phóng sự tại nước ta”.

- Những phóng sự tiếp theo như là Cơm thầy cơm cô, Lục sì đã góp phần tạo ra danh hiệu “ông vua phóng sự của đất Bắc” dành cho Vũ Trọng Phụng.

* Phong cách nghệ thuật 

- Văn chương Vũ Trọng Phụng đã thể hiện thái độ căm phẫn đối với xã hội “chó đểu”.

- Ông là cây bút trào phúng bậc thầy, một trong những đại biểu vô cùng xuất sắc của xu hướng văn học hiện thực.

* Tiểu thuyết Số đỏ

- Hoàn cảnh sáng tác: Tác phẩm được ra đời vào năm 1936, trong không khí đấu tranh dân chủ vô cùng sôi nổi bởi chế độ kiểm duyệt sách báo khắt khe của chính quyền thực dân tạm thời đã được bãi bỏ.

- Dung lượng: Truyện dài tới 20 chương

- Giá trị: Tác phẩm chính là một bức tranh hiện thực về xã hội nửa thực dân, nửa phong kiến đang phải chạy theo lối sống Văn minh Âu hóa. Vạch trần được bản chất bộ mặt của xã hội tư sản thành thị đang phải chạy theo lối sống lố lăng, đồi bại.

2. Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia sách cánh diều: Đọc hiểu 

2.1 Chú ý vào giọng điệu của người kể chuyện.

Trả lời:

- Nghệ thuật trào phúng của tác giả Vũ Trọng Phụng còn hiện ra ở trong giọng điệu cách kể chuyện.

- Nhà văn đã sử dụng giọng kể dửng dưng, giễu cợt và thậm chí bằng những lời ác khẩu. Luôn luôn có sự khập khiễng giữa sự vật được nói đến giọng điệu câu văn.

2.2 Ý nghĩ của mọi người ở trong tang gia như thế nào?

Trả lời:

- Ông Phán mọc sừng lúc này lại cảm thấy rất hạnh phúc vì có thêm số tiền, đó chính là vài nghìn đồng bù vào khoản bị vợ cắm sừng. 

- Con trai của cụ - cụ Cố Hồng cũng nhắm mắt mơ màng cho đến cái lúc cụ mặc áo gai, lụ khụ chống gậy, nhằm để cho thiên hạ thấy được sự đau khổ. 

- Ông Văn Minh lại vô cùng thích thú với cái chúc thư kia sẽ vào thời kì thực hành chứ không chỉ còn là lý thuyết viển vông nữa.

- Cậu tú Tân lại sướng điên cả người lên, vì chỉ có lúc này thì mới có thể trổ tài chụp ảnh, trong khi đó thì bà Văn Minh lại nôn nao chờ lăng xê những kiểu đồ tang tân thời của hiệu may Âu hóa. 

- Cô Tuyết lại thêm phần vui mừng khi lại có dịp được khoe với thiên hạ cái cơ thể gợi cảm thông qua làn áo tang mỏng manh kia như thể muốn nói rằng “chưa đến nỗi đánh mất chữ trinh”.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 cánh diều

2.3  Mọi người trong tang gia đã cảm thấy “bối rối” ra sao?

Trả lời:

- Người chết đã được khâm liệm mà chưa thấy cụ Hồng ra lệnh phát phục mặc dầu mọi công việc cử hành tang lễ đều đã quyết định xong xuôi. 

- Phái trẻ la ó lên rằng phái già thật sự quá chậm chạp. 

- Cậu tú Tân thì cứ điên người lên vì cậu đã chuẩn bị sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà mãi cậu không có cơ hội được dùng đến. 

- Bà Văn Minh thì sốt hết cả ruột vì mãi không được mặc những đồ xô gai tân thời cùng với cái mũ mấn trắng viền đen - dernières créations! 

- Ông Typn rất bực mình vì mãi không nhìn thấy những sự chế tạo của mình được ra mắt công chúng để xem cái báo chí phê bình ra làm sao. 

- Kỳ thuỷ sở dĩ chưa phát phục chỉ vì chuyện của Tuyết, hay là việc Xuân Tóc Ðỏ đã gây ra cho Tuyết vậy. 

2.4 Chú ý ý nghĩ, tâm trạng cùng với hành động của nhân vật Tuyết.

Trả lời:

- Ý nghĩ của Tuyết là: “Tại sao Xuân lại không đến phúng viếng gì cả? Tại sao Xuân lại không đi đưa? Hay là Xuân khinh mình?” 

- Tâm trạng của Tuyết: vô cùng đau khổ, muốn tự tử, cảm thấy như đang bị kim châm vào lòng. 

- Hành động: Tuyết mặc một bộ y phục Ngây thơ – cáo áo dài voan mỏng, trong thì có coóc – sê, Tuyết mời quan khách trầu cau cùng với thuốc lá. 

2.5 Chú ý cử chỉ, hành động và lời nói của các nhân vật khi đi đưa tang.

Trả lời:

- Mỗi người đều mang trong mình một suy nghĩ, nhưng tất cả đều không phải là sự thương tiếc.

- Ai cũng làm ra bộ mặt nghiêm chỉnh nhưng thực ra đang thì thầm về chuyện cá nhân

- Họ tán tỉnh, ve vãn, chê bai, bình phẩm, ghen tuông với nhau

2.6 Câu “Đám cứ đi...” được lặp lại ở đây với tác dụng gì?

Trả lời:

- Tác dụng :

+ Nhấn mạnh rằng đám ma vẫn đang được diễn ra nhưng tất cả những người đi đám đều mang theo những tâm tư và mục đích riêng mà không quan tâm tới đám ma này.

+ Ngụ ý bản chất lố bịch và vô lương tâm ở trong xã hội thượng lưu vẫn đang ngang nhiên tiếp diễn và chưa có dấu hiệu dừng lại.

+ Tạo nên giọng văn trào phúng và mỉa mai

2.7 Hình dung bối cảnh cùng với hành vi của nhân vật ông Phán.

Trả lời:

Ông ta háo hức, mong muốn sẽ được gặp ngay Xuân để trả nốt 5 đồng tiền mua chuộc, hòng giữ lấy chữ tín, dù cho hắn có chỉ tay vào mũi ông ta mà nói rằng "Thưa ngài, ngài là một người chồng mọc sừng". Nhưng làm sao để có thể gặp và đưa tiền cho Xuân một cách trót lọt? Ông Phán đã phải tự mình đi vào một vở kịch, một vở kịch đau khổ, vở kịch mà một người cháu rể quý hóa đang khóc vật vã trước linh cữu của ông cụ cố bất hạnh. Ban đầu, sau khi cụ cố Hồng khóc nhiều tới mức "kiệt sức" và ngất đi thì ông Phán lại tiếp tục cái màn khóc lóc vật vã đó với tiếng khóc "Hứt...hứt...hứt" kỳ quái. Ông Phán phải cố khóc sao cho thật giống, "khóc quá, muốn lặng đi" để có cớ mà dựa vào Xuân, để Xuân đỡ cho khỏi bị ngã, "cứ oặt người đi, khóc mãi không thôi", thế rồi nhân cái cơ hội đang rất đau buồn và bối rối ấy, ông ta dúi hẳn vào tay của Xuân 5 đồng bạc gấp tư, mà không một ai biết dưới cái sự thân thiết và đỡ đần tận tình lố bịch như thật kia lại là một cuộc giao dịch, một cuộc giữ chữ tín vô cùng hài hước.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

3. Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia sách cánh diều: Trả lời câu hỏi cuối bài 

3.1 Câu 1 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều 

 Hãy cho biết mối liên hệ giữa nhan đề Hạnh phúc của một tang gia với tình huống truyện.

Trả lời:

- Nhan đề:

+ “Hạnh phúc” là một trạng thái vui mừng, thăng hoa về mặt cảm xúc khi thỏa mãn được nhu cầu hay mục đích nào đó của con người. Hạnh phúc thường gắn liền với những sự kiện hân hoan và đáng mừng.

+ “Tang gia” là gia đình có tang lễ, gia đình có sự mất mát về người cũng như tình cảm.

→ “Hạnh phúc của một tang gia” là một nhan đề đầy sự lạ lùng, những mệnh đề đối lập ngỡ không liên quan đến nhau lại được đặt cạnh nhau.

- Tình huống truyện: nói về cái chết cũng như đám tang của Cụ tổ được tái hiện lên như một vở hài kịch mà trong đó, những diễn viên khác lại chính là con cháu của người đã khuất. Có rất nhiều tình tiết thể hiện ra bộ mặt khác nhau của con cháu ở trong đám tang này. Từ đó, đám ma đau thương lại trở thành một đám ma gây cười xót xa. 

→ Nhan đề và tình huống truyện, ta thấy được sự mâu thuẫn hết sức nực cười. Trong nhà có tang, đám đang luôn gắn liền với sự mất mát và đau thương nhưng trong đoạn trích này thì sự đau thương ấy đã được thay thế bằng niềm hạnh phúc và cảm giác như đây chính là điều mà họ mong chờ, khao khát từ rất lâu và nay đã trở thành hiện thực.

3.2 Câu 2 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều

 Tâm trạng và hành động của những người ở trong tang gia như thế nào? Theo em, tác giả đã phản ánh được điều gì về tình cảm gia đình cũng như đạo đức xã hội thời bấy giờ?

Trả lời:

- Trước tiên là tâm trạng vui mừng và hạnh phúc của con cháu ở trong gia đình “Cái chết kia làm cho nhiều người sung sướng lắm” 

- Là người già cả lớn tuổi nhất ở trong gia đình lại là con trưởng của cố Tổ đang vào lúc tang gia bối rối, thi hài bố vẫn đang nằm dưới nhà nhưng cụ cố Hồng vẫn nằm trên gác mà ung dung mơ màng, tưởng tượng tới cảnh “cụ mặc bộ đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu để cho thiên hạ phải chỉ trỏ: “Úi kìa con giai nhớn đã già đến thế kia kìa”. ”

- Ông Văn Minh vui sướng bởi vì được phân chia tài sản, việc đầu tiên ngay sau đó chính là mời luật sư tới để thực thi bức di chúc mà cụ Tổ đã để lại. Trạng của hắn bên ngoài thì tư lự, vò đầu bứt tóc, điệu bộ vô cùng bối rối, mặt lúc nào cũng thấy đăm đăm chiêu chiêu 

- Bà Văn Minh thì sốt ruột vì mãi mà không được mặc bộ đồ xô gai tân thời và đội cái mũ mấn xinh xinh, trong lúc tang gia mà vẫn không quên ý muốn được lăng-xê cho những kiểu quần áo của tiệm may Âu hóa. 

- Ông Phán mọc sừng với niềm vui sướng đang dâng trào trong lòng.

- Còn đối với cô Tuyết, ông nội mất chính là dịp để cô trưng diện bộ quần áo ngây thơ hoa mỏng để lộ ra thân hình trắng nõn bên trong khiến cho đám khách sang trọng phải thấy xao xuyến cảm động hơn là thương xót cho người chết. 

- Cậu Tú Tân sướng điên người vì sắp được sử dụng mấy cái máy ảnh đã được chuẩn bị sẵn, cậu được trổ tài năng nghệ thuật thể hiện mình với vai trò một nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp khi lúc hạ huyệt chẳng một chút luyến lưu hay lúc e ngại mà “bắt bẻ từng người một, hoặc chống gậy, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này, thế nọ…” để chụp ảnh kỷ niệm. 

-> Đó là một bức tranh biếm họa vô cùng đặc sắc dù chỉ một chi tiết nhỏ nhưng cho ta thấy được sự nhố nhăng của xã hội đương thời, những thói hư tật xấu đã được tập trung hết ở trong cảnh tang gia.

3.3 Câu 3 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều

Quá trình đưa tang đã được tác giả quan sát và miêu tả như thế nào? Chỉ rõ những biểu hiện của phong cách hiện thực được thể hiện thông qua cách quan sát và miêu tả đó.

Trả lời:

- Cảnh cất đám: Thành thử tang gia ai đấy cũng đều vui vẻ. Riêng Tuyết thì buồn bã vì không thấy Xuân tới phúng viếng. Ngoài những người trong gia đình, cảnh cất đám còn có sự xuất hiện của cảnh sát Min Đơ với Min Toa “sung sướng cực điểm” vì có việc làm, bạn bè cụ cố Hồng có dịp được khoe khoang các loại râu ria cùng với những huân huy chương một cách lố bịch và kệch cỡm, đám trai thanh gái lịch: có dịp được hẹn hò tình tứ, “chim chuột nhau” => sự giả tạo và thiếu văn hóa, sư cụ Tăng Phú thì thấy “sung sướng vênh váo”

- Cảnh đưa đám: Bề ngoài đám tang được tổ chức vô cùng long trọng nhưng chẳng khác nào đám rước nhố nhăng và hổ lốn: có đủ kiệu bát cống, lợn quay đi lọng kèm theo kèn Tây, kèn Ta, kèn Tàu và vòng hoa, câu đối….; người đưa tang rất đông nhưng chẳng ai cảm thấy thương xót cho người quá cố.  

- Cảnh hạ huyệt: Cậu Tú Tân thì dàn dựng việc chụp hình một cách rất giả dối và vô văn hóa, cụ cố Hồng cũng ho, khóc, khạc, mếu,... Ông Phán thì oặt người và khóc ngất đi “Hứt, hứt, hứt” nhưng không quên phải diễn việc làm ăn bí mật với Xuân: dúi nhanh vào tay Xuân Tóc Đỏ một tờ giấy bạc năm đồng gấp làm tư.

=> Từ đó ta thấy được ngòi bút trào phúng bậc thầy của tác giả và tình huống truyện được xây dựng độc đáo, phát hiện nhiều chi tiết đối lập gây gắt cùng tồn tại ở trong một con người, sự vật, sự việc, những thủ pháp cường điệu, nói ngược và nói mỉa,…Nghệ thuật miêu tả nhân vật biến hóa, linh hoạt và sắc sảo tới từng chi tiết.

3.4 Câu 4 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều

Hãy phân tích một vài nét đặc sắc về nghệ thuật trào phúng của tác giả Vũ Trọng Phụng thông qua đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia (Gợi ý: cách đặt nhan đề, tạo ra tình huống mâu thuẫn, cách tác giả sử dụng những từ ngữ, so sánh, đặt câu và sử dụng giọng điệu,...).

Trả lời:

Một số nét đặc sắc về nghệ thuật trào phúng của tác giả Vũ Trọng Phụng thông qua đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia:

- Tác giả có cách đặt nhan đề vô cùng độc đáo: kết hợp từ ngữ trái khoáy, oái oăm để gây bất ngờ. Người đọc nhận ra đây chính là cách nói ngược, chứa đựng nghịch lí, vì thế có thể sẽ đặt ra những nghi vấn và ngờ vực dẫn đến ý thức lẫn thái độ phê phán, kết án xã hội đó.

- Cách tạo tình huống trào phúng: cụ cố tổ chết, cả nhà cụ cố Hồng, từ người con trai cho tới các cháu, trong lòng ai cũng cảm thấy sung sướng, vui vẻ nhưng giả vờ buồn rầu nhằm che đậy niềm hân hoan cùng với những toan tính lợi ích riêng. Đám tang cụ cố tổ trở thành dịp may để cho đám con cháu phô trương địa vị, thanh thế trước toàn dân thiên hạ; khoe khoang những kiểu mốt tân thời mới được thiết kế hay những phương tiện hiện đại (máy ảnh) mới sắm; là dịp để giới thượng lưu khoe khoang và nịnh bợ nhau, thoả mãn những ham muốn trần tục và những vụ toan tính làm ăn...

- Vũ Trọng Phụng có cách sử dụng từ ngữ biến hoá và linh hoạt; dùng nhiều từ cổ và từ mượn để miêu tả, kể chuyện, gọi tên sự vật hoặc đặt tên người. Điều này tạo ấn tượng về một không gian đô thị vô cùng hiện đại, đời sống thị dân sống động nhưng lại hỗn tạp, lố lăng, dị hợm.

- Tác giả có cách so sánh để tạo ý vị hài hước, mỉa mai và châm biếm, Ví dụ: “Giữa lúc không có ai đáng phạt mà phạt, đương buồn rầu như những nhà buôn sắp vỡ nợ, mấy ông cảnh binh này được có đám thuê thì sung sướng cực điểm, đã trông nom rất hết lòng.”.

- Cách đặt câu thì linh hoạt, đa dạng, bao gồm nhiều câu đơn và câu đặc biệt (“Đám cứ đi...”, “Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm.”, “Mà bối rối thật.”), câu phức và câu cảm thán (“Thật là một đám ma to tát có thể làm cho người chết nằm trong quan tài cũng phải mỉm cười sung sướng, nếu không gật gù cái đầu....”),... chứa đựng trong nó những từ ngữ đối nhau, nghịch nghĩa cũng như tạo cảm giác trái khoáy, ngược đời, bộc lộ được thái độ chế giễu và mỉa mai của tác giả.

- Sử dụng giọng điệu: giọng điệu hài hước và mỉa mai, châm biếm có mặt khắp nơi do hiệu quả của cách mà tác giả dùng từ ngữ, đặt câu, so sánh ở trên. Ngoài ra, tác giả còn sử dụng nhiều tính từ như lắm, cả, mãi, thật ở trong các câu, có ý phóng đại hoặc để nhấn mạnh, tạo dư vang (“Ba hôm sau, ông cụ già chết thật.”, “Thật là một đám ma to tát.”, “Mà bối rối thật.”, “Thật là đủ giai thanh gái lịch...”, “Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm.”, “Biết rồi, khổ lắm, nói mãi!”, “Ông cho rằng Xuân có tài quảng cáo lắm...”,...).

3.5 Câu 5 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều

Qua đoạn trích này, Vũ Trọng Phụng đã nêu lên thông điệp gì? Theo em, thông điệp đó có ý nghĩa như thế nào ở trong bối cảnh xã hội ngày nay?

Trả lời:

- Thông điệp: hiện thực xã hội vào lúc đương thời, sự đáng cười nhưng cũng chính là sự đáng thương của một số bộ phận con người ở trong xã hội lúc bấy giờ. Đạo đức con người đang bị suy thoái, sự Âu hóa tạo ra sự lố bịch. Từ đó, đáng lên án và phê phán gay gắt bộ phận này ở trong xã hội.

 - Từ thông điệp mà tác giả Vũ Trọng Phụng đã đưa ra chúng ta cần phải sống có tình người, biết quan tâm tới những người trong gia đình, yêu thương những người sinh ra ta bởi vì gia đình vốn được coi là một tế bào của xã hội.

3.6 Câu 6 trang 41 sgk văn 12/2 Cánh diều

Em thích nhất chi tiết nghệ thuật nào ở trong văn bản Hạnh phúc của một tang gia? Tại sao?

Trả lời:

- Em thích nhất là chi tiết: Tiếng khóc Hứt...hứt...hứt của ông Phán.

- Tiếng khóc ấy không mang tới sự đau thương, bi thảm, độc giả chỉ cảm nhận được một sự giả tạo vô cùng lố bịch. Vở kịch này ông Phán đã diễn một cách rất hoàn hảo, vừa được mang tiếng hiếu nghĩa, đau thương còn hơn cả những người nhà, được bao nhiêu người để ý, lại vừa làm tròn được cái chữ tín giữa ông với Xuân tóc đỏ. Tiếng khóc của ông Phán Mọc Sừng chính là đỉnh điểm cho sự giả tạo, của xã hội thượng lưu thời bấy giờ, khóc cũng có mục đích, đắng cay cho một xã hội và cho một gia đình thượng lưu

Em cũng có thể trả lời như sau:

Đối với em, nghệ thuật đặc sắc nhất ở trong Hạnh phúc của một tang gia chính là nghệ thuật trào phúng. Bởi chất trào phúng đã tạo nên được tiếng cười cho tác phẩm, tạo nên sức hút, làm cho người đọc không khỏi bất ngờ và tò mò trước diễn biến của câu chuyện. Thông qua đó, nhằm đả kích và châm biếm những hiện tượng xấu xa ở trong đời sống xã hội, giúp tác giả vạch trần được bộ mặt xấu xa của giới thượng lưu. Có thể nói, trong Hạnh phúc của một tang gia chất trào phúng đã đạt tới độ đỉnh cao, từ nghệ thuật đó đã trở thành công cụ đưa tới những cái nhìn hiện thực sâu sắc.

Bài viết phía trên là Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia Văn 12 tập 2 Cánh diều thật đầy đủ để giúp các em dễ hiểu. Thông qua đoạn trích về một đám tang nhưng lại toàn sự vui vẻ, tác giả muốn phê phán mạnh mẽ bản chất giả dối và sự lố lăng đồi bại của xã hội thượng lưu tại thành thị vào những năm trước cách mạng. Ngoài phần Soạn bài Hạnh phúc của một tang gia| Văn 12 tập 2 Cánh diều, khi có nhu cầu tham khảo thêm các phần soạn bài khác của tất cả các môn học hiện có, thì các em cần truy cập vào website vuihoc.vn để có thể tự đăng ký khoá học của mình, ngoài ra còn được nghe giải đáp những thắc mắc từ các thầy cô giáo VUIHOC dạy giỏi và nhiệt huyết nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Thực hành tiếng Việt trang 25
• Viết bài nghị luận về quan niệm yêu nước của tuổi trẻ
• Tự đánh giá: Cảnh rừng Việt Bắc