Soạn bài Tự do| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Tự do| Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo 

1. Câu 1 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

“Xác định chủ thể trữ tình của bài thơ.” 

Trả lời:

Chủ thể trữ tình: tôi. 

Pôn Ê-luy-a đã thể hiện trực tiếp những suy nghĩ, cảm xúc của mình về tự do, về cuộc sống, về đất nước. Ông là người trực tiếp trải nghiệm những đau khổ, mất mát và đồng thời cũng là người nuôi dưỡng hy vọng về một tương lai tươi sáng.

2. Câu 2 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

 “Liệt kê các hình ảnh liên kết với hành động “viết tên em” trong mỗi khổ thơ. Trong các hình ảnh đó, hình ảnh nào mang ý nghĩa tượng trưng, hình ảnh nào mang ý nghĩa siêu thực?”

Trả lời:

- Những hình ảnh liên kết với hành động “viết tên em”: trang vở, bàn học, cây xanh, đất cát, tuyết, trang sách, tro tàn, gươm đao, mũ áo, sa mạc, rừng hoang, tổ chim, hoa trái, khoanh bánh trắng, mảnh trời xanh, ao, hồ, vầng trăng, đại dương, tàu thuyền, núi non, áng mây, hạt mưa, cây đèn,…

- Trong các hình ảnh đó, hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng:

+ Các vật dụng, không gian sinh hoạt: bàn, cát, tuyết, trang vở, vương miện, áo các vua quan... Những hình ảnh này tượng trưng cho mọi ngóc ngách của cuộc sống, mọi tầng lớp xã hội. Việc "viết tên em" lên những vật dụng này thể hiện khát vọng tự do len lỏi vào mọi ngõ ngách của cuộc sống, từ những điều giản dị nhất đến những quyền lực cao nhất.

+ Các khoảnh khắc thời gian: tuổi ấu thơ, những ngày bánh mì trắng, trên ao mặt trời ẩm mốc... Những hình ảnh này tượng trưng cho quá khứ, hiện tại và tương lai, cho thấy khát vọng tự do luôn hiện hữu trong tâm trí con người, từ thuở ấu thơ cho đến mãi về sau.

+ Các hiện tượng tự nhiên: đất, trời, sông, biển... Những hình ảnh này tượng trưng cho sự trường tồn, vĩnh cửu của tự do, cho thấy tự do là một giá trị căn bản của cuộc sống.

- Các hình ảnh mang ý nghĩa siêu thực:

+ Những sự kết hợp bất ngờ: viết tên em lên vương miện, lên áo các vua quan, lên tuổi ấu thơ... Những sự kết hợp này tạo ra những hình ảnh bất ngờ, phá vỡ những quy tắc thông thường, thể hiện sự phóng túng của tư duy và khát vọng vượt qua mọi giới hạn.

+ Những hình ảnh trừu tượng: viết tên em lên ao mặt trời ẩm mốc, lên hồ lung linh... Những hình ảnh này mang tính trừu tượng, khó hình dung bằng giác quan, gợi mở những liên tưởng sâu xa về một thế giới tự do vô hạn.

⇒ Hành động "viết tên em" trong bài thơ "Tự do" của Pôn Ê-luy-a là một điệp khúc lặp đi lặp lại, tạo nên một nhịp điệu mạnh mẽ, xuyên suốt bài thơ. Mỗi lần xuất hiện, cụm từ này lại đi kèm với những hình ảnh khác nhau, góp phần tô đậm ý nghĩa và tạo nên một bức tranh đa chiều về khát vọng tự do.

>> Xem thêm: Soạn văn 12 chân trời sáng tạo

3. Câu 3 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

 “Trong khổ thơ cuối, hành động “viết tên em” được thay thế bằng hành động “gọi tên em”. Sự thay đổi này có ý nghĩa gì?”

Trả lời:

- Phân tích sự thay đổi hành động “viết tên em” được thay thế bằng hành động “gọi tên em” trong khổ thơ cuối:

+ Từ "viết tên em": Hành động viết tên lên các vật thể cụ thể (bàn, cát, tuyết,...) tượng trưng cho việc ghi khắc, ghi nhớ, gắn kết tự do với mọi mặt của cuộc sống. Đây là một hành động có tính chất vật lý, thể hiện sự khẳng định chủ quyền và chiếm hữu.

+ Từ "gọi tên em": Hành động gọi tên mang tính chất tinh thần, thể hiện sự kêu gọi, sự giao tiếp, sự thấu hiểu. Khi gọi tên "Tự do", tác giả như đang hướng tới một sự kết nối sâu sắc hơn, một sự đồng điệu về tâm hồn.

- Ý nghĩa của sự thay đổi hành động “viết tên em” bằng hành động “gọi tên em”:

+ Từ vật chất đến tinh thần: Sự chuyển đổi từ "viết" sang "gọi" thể hiện sự chuyển dịch từ việc gắn kết tự do với các vật thể cụ thể sang việc tìm kiếm sự đồng điệu về tinh thần. Tự do không chỉ là một khái niệm trừu tượng mà còn là một trạng thái cảm xúc, một sự kết nối sâu sắc giữa con người với nhau.

+ Từ khẳng định đến chia sẻ: Nếu như việc "viết tên em" là một hành động khẳng định chủ quyền, thì việc "gọi tên em" lại là một lời mời gọi chia sẻ, một lời kêu gọi mọi người cùng chung tay xây dựng một thế giới tự do.

+ Từ cá nhân đến cộng đồng: Trong khổ thơ cuối, tác giả không còn chỉ đơn thuần viết về bản thân mình mà hướng tới một cộng đồng lớn hơn. Việc "gọi tên em" là một lời kêu gọi toàn thể nhân loại cùng hướng tới một mục tiêu chung.

+ Sự thăng hoa của cảm xúc: Việc thay đổi từ "viết" sang "gọi" thể hiện sự thăng hoa của cảm xúc, từ một khát vọng mạnh mẽ ban đầu, tác giả đã đạt đến một trạng thái thanh thản, tự tại hơn.

⇒ Việc nhà thơ Pôn Ê-luy-a thay đổi từ "viết tên em" thành "gọi tên em" trong khổ thơ cuối của bài thơ "Tự do" mang một ý nghĩa rất sâu sắc, đánh dấu một bước chuyển biến quan trọng trong tư tưởng và cảm xúc của tác giả.

Đăng ký ngay với VUIHOC để sở hữu cuốn sổ tay Ngữ Văn tổng hợp kiến thức và các tips học văn cực kỳ thú vị!

4. Câu 4 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

“Chủ thể trữ tình “bắt đầu lại cuộc đời” với phép màu của “một tiếng” - TỰ DO. Theo bạn, tại sao tiếng TỰ DO có thể mang đến phép màu đó?”

Trả lời:

Phép màu của "một tiếng" Tự do trong bài thơ "Tự do" của Pôn Ê-luy-a:

- Sức mạnh của từ ngữ: Từ ngữ có sức mạnh kỳ diệu, nó có thể truyền cảm hứng, khơi dậy tình cảm, và thậm chí thay đổi cả thế giới. Cụ thể, trong bài thơ này,  “Tự do” được ẩn dụ sau từ “em”, “em” chính là tự do.

- Biểu tượng của hy vọng: Toàn bộ bài thơ hướng về sự khát khao, tôn thờ TỰ DO. Tiếng "Tự do" là biểu tượng của hy vọng, của một tương lai tươi sáng. Khi được tự do, con người sẽ giải phóng được những năng lượng tiềm ẩn bên trong, từ đó tạo ra những giá trị mới, những ý tưởng sáng tạo. 

- Động lực thay đổi: Con người sinh ra vốn đã có nhu cầu tự do, được là chính mình, được lựa chọn và quyết định cuộc sống của mình. Tiếng "Tự do" là động lực thúc đẩy con người thay đổi, vượt qua giới hạn của bản thân, vượt qua mọi khó khăn, thử thách để đạt được những mục tiêu cao cả.

- Nền tảng của hạnh phúc: Khi được sống trong tự do, con người sẽ cảm thấy yên tâm, an lạc, không còn lo sợ, bất an. Tự do giúp con người tìm thấy niềm vui trong cuộc sống, tận hưởng những giá trị đích thực.

⇒ "Một tiếng" Tự do trong bài thơ "Tự do" của Pôn Ê-luy-a không chỉ là một từ ngữ đơn thuần mà nó còn là biểu tượng của khát vọng, của sức mạnh, của hy vọng. Chính vì vậy, nó có thể mang đến phép màu, giúp con người bắt đầu lại cuộc đời, tìm thấy ý nghĩa và hạnh phúc.

5. Câu 5 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

 “Theo bạn, bài thơ thể hiện thông điệp gì? Biện pháp tu từ điệp cấu trúc đã góp phần thể hiện thông điệp đó như thế nào?”

Trả lời:

- Thông điệp chính của bài thơ "Tự do":

+ Khát vọng tự do mãnh liệt: Tác giả thể hiện một khát vọng tự do cháy bỏng, không thể kìm nén. Tự do không chỉ là một lý tưởng mà còn là một nhu cầu thiết yếu của con người.

+ Tự do là quyền cơ bản của con người: Tự do là một quyền không ai có thể tước đoạt, nó là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người. Khi được tự do, con người sẽ có cơ hội phát triển bản thân, sáng tạo và đóng góp cho xã hội.

+ Lời kêu gọi đấu tranh cho tự do: Bài thơ là một lời kêu gọi mọi người cùng nhau đấu tranh cho một cuộc sống tự do, công bằng.

- Biện pháp tu từ điệp cấu trúc "Tôi viết tên em" được lặp đi lặp lại nhiều lần trong bài thơ đã góp phần rất lớn vào việc nhấn mạnh và làm nổi bật thông điệp chính của tác phẩm. Cụ thể:

+ Tạo nhịp điệu mạnh mẽ: Sự lặp đi lặp lại của câu thơ tạo nên một nhịp điệu mạnh mẽ, cuốn hút người đọc, gây ấn tượng sâu sắc.

+ Nhấn mạnh ý chí quyết tâm: Việc lặp đi lặp lại hành động "viết tên em" thể hiện ý chí quyết tâm sắt đá của tác giả trong việc theo đuổi tự do.

+ Khẳng định sự hiện diện của tự do: Bằng cách "viết tên em" lên mọi vật, mọi nơi, tác giả khẳng định sự hiện diện của tự do trong mọi khía cạnh của cuộc sống.

+ Mở rộng không gian và thời gian: Việc lặp đi lặp lại câu thơ với những hình ảnh đa dạng đã mở rộng không gian và thời gian, cho thấy khát vọng tự do là một khát vọng trường tồn.

+ Tạo hiệu ứng lan tỏa: Người đọc liên tưởng tới những nốt nhấn của 1 bản giao hưởng. Điệp cấu trúc dội vào lòng người nghe, nó khắc sâu vào tâm trí, giúp cho thông điệp của bài thơ được lan tỏa rộng rãi, dễ dàng đi vào lòng người đọc.

⇒ Điệp cấu trúc "Tôi viết tên em" không chỉ là một biện pháp tu từ mà còn là một yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sức mạnh và sự hấp dẫn của bài thơ "Tự do". Nhờ có điệp cấu trúc, thông điệp của bài thơ được nhấn mạnh một cách hiệu quả, khơi gợi trong lòng người đọc những cảm xúc sâu sắc về khát vọng tự do.

6. Câu 6 trang 17 sgk văn 12/2 chân trời sáng tạo

 “Hãy xác định mối liên hệ giữa chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo của văn bản.”

Trả lời:

- Chủ đề: “Khát vọng tự do” Toàn bộ bài thơ xoay quanh ý tưởng về tự do. Từ việc "viết tên em" lên mọi vật, mọi nơi đến việc "gọi tên em" trong khổ thơ cuối, tất cả đều hướng về một mục tiêu duy nhất: khẳng định và tôn vinh giá trị của tự do.

- Tư tưởng:

+ Tự do là quyền cơ bản của con người: Tác giả khẳng định rằng tự do là một quyền không thể tước đoạt, là một phần không thể thiếu trong cuộc sống của mỗi người.

+ Tự do là động lực thúc đẩy con người phát triển: Khi được tự do, con người sẽ có cơ hội phát triển bản thân, sáng tạo và đóng góp cho xã hội.

+ Tự do là giá trị cao quý cần được đấu tranh: Tác giả kêu gọi mọi người cùng nhau đấu tranh cho một cuộc sống tự do, công bằng.

- Cảm hứng chủ đạo: Cảm hứng chủ đạo của bài thơ là khát vọng tự do mãnh liệt, cháy bỏng. Bên cạnh đó, bài thơ còn toát lên niềm tin vào một tương lai tươi sáng, một thế giới tự do, hạnh phúc. Mặc dù trong hoàn cảnh khó khăn, nhưng tác giả vẫn giữ được tinh thần lạc quan, yêu đời. 

- Mối liên hệ giữa các yếu tố trên: Trong bài thơ "Tự do", chủ đề, tư tưởng và cảm hứng chủ đạo có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Chủ đề "tự do" là hạt nhân trung tâm, là nền tảng trên đó tác giả xây dựng toàn bộ bài thơ. Tư tưởng về giá trị của tự do, về quyền tự do của con người đã làm cho chủ đề trở nên sâu sắc và ý nghĩa hơn. Cảm hứng mãnh liệt, niềm tin và tinh thần lạc quan đã tô điểm cho chủ đề "tự do", tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho bài thơ. Chính sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố này đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, có giá trị.

Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Tự do| Ngữ Văn 12 tập 2 Chân trời sáng tạo. Bài thơ không chỉ là một tác phẩm văn học mà còn là một bài học về cuộc sống. Qua bài thơ, chúng ta học được cách trân trọng những gì mình đang có và không ngừng đấu tranh cho một cuộc sống tốt đẹp hơn. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!

>> Mời bạn tham khảo thêm: 

• Đàn ghi ta của Lor-ca
• San-va-đo Đa-li và Sự dai dẳng của kí ức
• Thực hành tiếng Việt trang 13